CMOM Portrait | Φωτεινή Καραμούζη-Χαλκιά
«Η πραγματικότητα γεννά τη θλίψη, μα εμείς... είμαστε εραστές του ονείρου!».
Η γνωριμία μας θεωρείται και τυχαία και μη, αφού πιστεύω πως με κάποιους ανθρώπους νωρίς ή αργά, αν είναι να βρεθούμε, βρισκόμαστε. Άνθρωποι, επομένως, με τους οποίους μας συνδέει ένας κοινός παρανομαστής. Στην προκειμένη, βέβαια, κι όπως άρχισα να συνειδητοποιώ στην πορεία της γνωριμίας μας, μας συνδέουν πολύ περισσότερα.
Η Φωτεινή δημιουργεί και εκφράζεται σήμερα μέσα από την Καλλιτεχνική Ένωση που φέρει το όνομα «Ulysses», την οποία ίδρυσε το 2006. Της αρέσουν, επίσης, τα ταξίδια, στα οποία δε χάνει την ευκαιρία να γνωρίσει νέους ανθρώπους από διαφορετικές κουλτούρες. Και αυτό γιατί το διαφορετικό τη γοητεύει, το υπερασπίζεται και το προάγει μέσα από τις κοινωνικές της δράσεις, τα βιωματικά εργαστήρια και τις πολιτιστικές εκδηλώσεις. Ας δούμε, τώρα, τι έχει η ίδια να μας πει σχετικά...
Λεωνίδας Θεοδωρίδης: «Με τα καλλιτεχνικά ήρθες από νεαρή ηλικία σε επαφή απ’ ό,τι διάβασα στο βιογραφικό σου, αποσπώντας μάλιστα και αρκετές διακρίσεις».
Φωτεινή Καραμούζη-Χαλκιά: «Από μικρή μού άρεσε να γράφω ποιήματα, συμμετέχοντας σε παιδικούς διαγωνισμούς λογοτεχνίας. Στη συνέχεια, ακολούθησαν αρκετές συμμετοχές σε θεατρικές και μουσικές παραστάσεις. Ασχολήθηκα με τη ζωγραφική και ασχολούμαι ακόμα, με το σκίτσο κυρίως. Και με τη φωτογραφία, επίσης, κι αυτό στο οποίο θα ήθελα να δοκιμαστώ είναι το light graffiti».
Φ.Κ.Χ.: «Έχω συμμετάσχει με ποιήματά μου σε δύο εκδόσεις συλλογικών έργων, που είναι ποιητικές ανθολογίες, το 2004 και το 2005. Η ποίηση με ώθησε στο να ξεκινήσω και τη συγγραφή μιας νουβέλας, που φιλοδοξεί να γίνει βιβλίο κοινωνικού περιεχομένου. Αρθογραφώ σε περιοδικά και αγαπώ πολύ τις γλώσσες. Λατρεύω καταρχήν τα αρχαία ελληνικά και τα λατινικά. Μιλώ την αγγλική, την ιταλική, την τούρκικη και την αραβική γλώσσα και έχω βασικές γνώσεις στη ρουμανική και στην ολλανδική».
Λ.Θ.: «Μίλησέ μας για το θέατρο. Έχεις παίξει ως ηθοποιός, αλλά στην πορεία διακρίθηκες μέσα από το σκηνοθετικό και σκηνογραφικό ταλέντο σου. Έτσι δεν είναι;».
Φ.Κ.Χ.: «Ως παιδί και έφηβη συμμετείχα ως ηθοποιός σε διάφορες θεατρικές ομάδες και παιδικές σκηνές. Αργότερα άρχισαν να με γοητεύουν πολύ τα παρασκήνια, η σκηνοθεσία ενός έργου και η γενικότερη οργάνωση και επιμέλεια μιας παράστασης».
Φ.Κ.Χ.: «Ναι, παίζω ντραμς».
Λ.Θ.: «Γιατί ντραμς;».
Φ.Κ.Χ.: «Επειδή θεωρώ πως τα ντραμς είναι η κατεξοχήν βάση και μέσο έκφρασης του ρυθμού, κι επειδή κάνει θόρυβο (γελάει). Πρωτίστως, όμως, είναι ο ήχος της φύσης. Ο χτύπος του οτιδήποτε γύρω μας, που παράγεται μέσα από την έκφραση και ερμηνεία των πάντων. Από τις σταγόνες της βροχής που πέφτουν έως το χτύπημα των δάχτυλών μας, όλα μπορούν να γίνουν ρυθμός και μουσική».
Λ.Θ.: «Σε συγκρότημα έχεις παίξει;».
Φ.Κ.Ζ.: «Ναι, έχω παίξει σε δυο σχήματα».
Λ.Θ.: «Τι είδος μουσικής παίζατε και πού;».
Φ.Κ.Χ.: «Κυρίως ροκ σε διάφορα live, σε μουσικές σκηνές και φεστιβάλ».
Λ.Θ.: «Πριν περάσουμε στις κοινωνικές δραστηριότητές σου, θα ήθελα να μας πεις για τις σπουδές σου».
Φ.Κ.Χ.: «Σπούδασα στο “Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης” στο “Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης”. Έκανα ειδικότητα στον τομέα “Ψυχολογίας και Ειδικής Αγωγής”. Μετέπειτα συνέχισα στην εκπαίδευση με σεμινάρια, συνέδρια και ερευνητικά εργαστήρια, που αφορούσαν την αντιμετώπιση ειδικών παθήσεων, κινητικών ελλειμμάτων, άτομα με αναπηρία ή μαθησιακές δυσκολίες, θέματα οικογένειας, αγχογόνες συνθήκες, βιολογικές λειτουργίες και θέματα ταυτότητας φύλου».
Φ.Κ.Χ.: «Τα σεμινάρια είναι ποικίλα, γίνονται σε συνεργασία με διάφορους οργανισμούς, ευρωπαϊκούς και παγκόσμιους φορείς, και αφορούν κυρίως θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τα περισσότερα απευθύνονται σε νέους και αποτελούν οργανωμένα εκπαιδευτικά εργαστήρια με τη μεθοδολογία της μη τυπικής μάθησης. Όσοι νέοι εκδηλώνουν ενδιαφέρον για τα σεμινάρια αυτά προσεγγίζουν θέματα κοινωνικού, καλλιτεχνικού, περιβαλλοντικού χαρακτήρα καθώς και θέματα σχετικά με την ευαισθητοποίηση της οικολογικής συνείδησης και της ενίσχυσης του διαλόγου, για την καταπολέμηση των διακρίσεων και για την προώθηση της πολυμορφίας».
Λ.Θ.: «Σε πολλά έχεις κάνει Trainer, επομένως γνωρίζεις και τις αντιδράσεις των όσων συμμετέχουν αλλά και τις αντιδράσεις των όσων γίνονται δέκτες μίας εκστρατείας σας. Ανέφερες, λοιπόν, το συνδυασμό κλειδί, που προσωπικά πιστεύω πως είναι και ο καλύτερος τρόπος ώστε να πετύχει μια εκστρατεία, και φαντάζομαι πως από ένα σημείο και μετά σκεφτόσουν με ποιον τρόπο θα μπορούσε όλη αυτή η έκφραση να “συστεγαστεί” σε μία ομάδα η οποία θα εξορμούσε στην πορεία προς κάθε κατεύθυνση, κάτι που σήμερα αποτελεί πλέον γεγονός, και ονομάζεται “Ulysses”. Μίλησέ μας για την ομάδα».
Λ.Θ.: «Μια από τις σημαντικότερες καμπάνιες, που αφορά τη διαφορετικότητα, ήταν η “Antithesis”. Πες μας γι’ αυτήν τη δράση».
Φ.Κ.Χ.: «Βασική θεματική του σχεδίου δράσης ήταν ο κοινωνικός ρατσισμός και ο στιγματισμός μέσω των στερεοτύπων, που πραγματοποιήθηκε σε τρείς φάσεις. Στην πρώτη φάση, αναζητήσαμε συμμετέχοντες οι οποίοι αντιπροσωπεύουν μία ευπαθή κοινωνική ομάδα και οι οποίοι θα δέχονταν να φωτογραφηθούν σε ζευγάρια με ένα άτομο με το οποίο θα προέκυπτε κατ’ αποτέλεσμα μία αντίθεση. Στη δεύτερη φάση, έγινε η φωτογράφηση των ζευγαριών που έφεραν αυτές τις αντιθέσεις μεταξύ τους, ενώ ένα μικρό κείμενο συνόδευε τις φωτογραφίες. Η τρίτη φάση ήταν η παρουσίαση της έκθεσης, η οποία όμως δεν τελείωσε εκεί, αλλά θα συνεχιστεί μέσω κι άλλων μορφών τέχνης, με σκοπό την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του κοινωνικού συνόλου, σε Ελλάδα και εξωτερικό».
Λ.Θ.: «Υπάρχει η επιθυμία για άνοιγμα προς το εξωτερικό, γενικά της ομάδας, ακόμα και υπό τη μορφή, για παράδειγμα, “Ulysses Germany”, “Ulysses UK” κ.λπ.; Κι επίσης να μας πεις πώς προέκυψε το όνομα της ομάδας».
Φ.Κ.Χ.: «Σαφώς, ήδη υπάρχουν μέλη μας που δραστηριοποιούνται σε Γερμανία, Ρουμανία, Τουρκία, Αγγλία, Ιταλία, Νέα Ζηλανδία και Παναμά. Τα μέλη αυτά πραγματοποιούν διαθεματικές εργασίες, καλλιτεχνικές συμπράξεις με μέλη από την Ελλάδα ή απλώς αναλαμβάνουν την ενημέρωση της κοινότητας στην οποία ανήκουν ως προς τις δράσεις μας εδώ και τη συγκέντρωση ενδιαφέροντος για πιθανές παρόμοιες δράσεις εκεί. Το όνομα είναι εμπνευσμένο από το αγαπημένο μου ομώνυμο ποίημα του Lord Alfred Tennyson. Συν τοις άλλοις, η λέξη Ulysses (Οδύσσεια) αποδίδει το ερμήνευμα της περιπλάνησης μέσα από αλλεπάλληλες ταλαιπωρίες, βάσανα, κακουχίες, αλλά και ενδιαφέρουσες εμπειρίες και αναζήτηση γεμάτη απρόοπτα. Η αιώνια πάλη του ανθρώπινου είδους, που ξεπερνά τα όριά του και προσπαθεί να τα υπερνικήσει και να τα υποτάξει, όχι τόσο με σωματική δύναμη αλλά με πνεύμα και μηχανόεσσα σκέψη. Σε αρκετές περιπτώσεις, το άτομο επιτυγχάνει την πληρότητα και την τέρψη, πρώτα από όλα των δικών του οφθαλμών, μέσω της δυνατότητας για εξωτερίκευση, που προσφέρει η εκάστοτε μορφής τέχνης την οποία ο ίδιος πρεσβεύει».
Φ.Κ.Χ.: «Η επόμενη δράση λέγετε “Τεχνοσυμπράττουμε”, που ξεκίνησε ως ιδέα το Δεκέμβρη του 2013, κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού στο εξωτερικό. Εκεί δημιουργήθηκε η ανάγκη επικοινωνίας μέσω μη λεκτικών τεχνικών, η ανάγκη επικοινωνίας ανάμεσα σε διαφορετικούς λαούς, η ανάγκη ανταλλαγής απόψεων και αντιλήψεων. Είναι μια σύμπραξη όλων όσοι εκφράζονται μέσω της τέχνης. Σκοπός, λοιπόν, της δράσης αυτής είναι η επιδίωξη και η επιθυμία έκφρασης, αναγνώρισης αλλά και παρουσίασης των έργων καθώς και οι συναντήσεις μεταξύ καλλιτεχνών, με δημιουργικό και διαδραστικό τρόπο».
Λ.Θ.: «Κάτι σαν σύντομες ζωντανές οντισιόν, δηλαδή, όπου, αντί λέξεων και βιογραφικών, θα συστήνονται οι καλλιτέχνες άμεσα και θα “μιλάνε” μέσα από το έργο τους».
Φ.Κ.Χ.: «Ο λόγος δεν αποτελεί πάντοτε το μόνο μέσο επικοινωνίας. Στην αναζήτησή μας για μεθόδους έκφρασης και αλληλεπίδρασης ερχόμαστε αντιμέτωποι με εναλλακτικούς τρόπους επικοινωνίας καθώς και με μια αστείρευτη επιθυμία να βρούμε ανθρώπους που ασχολούνται με αντίστοιχες τεχνικές και που μοιράζονται μαζί μας τις ίδιες ανησυχίες. Σκοπός της δράσης μας, λοιπόν, είναι να αποτελέσουμε το συνδετικό κρίκο για όσους η ανησυχία της έμπνευσης φέρει αναστάτωση στο είναι τους!».
Λ.Θ.: «Νομίζω πως η δράση αυτή θα ξεχωρίσει ιδιαίτερα και πως θα υπάρξει μεγάλη ανταπόκριση. Κλείνοντας, θα ήθελα να μας μιλήσεις για το περιβάλλον, ένα εξίσου σημαντικό θέμα με το οποίο ασχολείσαι, και επίσης, λόγω των καλλιτεχνικών ταξιδιών της ομάδας, θα ήθελα να μας μιλήσεις για τα δικά σου ταξίδια, πραγματικά και νοερά».
Λ.Θ.: «Και μ’ αυτό θα σε χαιρετίσω και θα σου ευχηθώ το καράβι του “Ulysses” να συνεχίσει πολλά καλλιτεχνικά ταξίδια ακόμα, μεταφέροντας τη δημιουργία στα πέρατα του κόσμου. Σ’ ευχαριστούμε πολύ, Φωτεινή, και σου ευχόμαστε καλή συνέχεια και καλή επιτυχία σε όλα όσα κάνεις και θα κάνεις».
Φ.Κ.Χ.: «Σας εύχομαι καλή συνέχεια στο σημαντικό έργο της πληροφόρησης − ενημέρωσης που επιλέξατε, σε αυτόν το δρόμο της ηθογραφίας, κι εύχομαι να ξαναβρεθούμε στα σοκάκια του πνεύματος και της τεχνογραφίας! Κλείνω με κάτι δικό μου: Η στιγμή της αλήθειας στο έπακρο των άγριων συναισθημάτων. Ο λόγος της υποδοχής των ανυποψίαστων σκέψεων [...] Εκεί που η τελειότητα συναντά την αφετηρία του τέλους [...] Νομίζω εκεί… Εκεί χαθήκαμε… Στο σκοτάδι μιας φωτεινότατης αυγής!».
Λεωνίδας Θεοδωρίδης για το CMOM.
_____
Φωτογραφίες από το αρχείο της Καλλιτεχνικής Ένωσης Ulysses.
Η σελίδα της Καλλιτεχνικής Ένωσης Ulysses στο Facebook [εδώ].
Άρθρα της Φωτεινής Καραμούζη-Χαλκιά
«Don’t judge a book by its cover»
«Antithesis»
«Παίξε πανκ ρε!»
«ΤΕΧΝΟΣΥΜΠΡΑΤΤΟΥΜΕ»
«Antithesis - Αντίθεση στα στερεότυπα, Συνέβη στη Θεσσαλονίκη και εξαπλώνεται και στην υπόλοιπη Ελλάδα!»
«Embrace The Paradox» (και «σάπιες μνήμες» να παρασέρνει ο Βαρδάρης)
«Ο Καραγκιόζης Drummer (παίζει και θορυβεί στην πόλη της Θεσσαλονίκης!)»