CityMag Portrait | Φραγκίσκα Μεγαλούδη
«Το καλοκαίρι σκοπεύω να πάρω με τον γιο μου τον υπερσιβηρικό και να διασχίσουμε με το τρένο όλη την Κεντρική Ασία μέχρι την Ευρώπη!»
Γνώρισα τη Φραγκίσκα αφορμή ενός άλλου θέματος που αφορούσε τη δραστηριότητά μου στη Λεσβιακή, Ομοφυλοφιλική, Αμφισεξουαλική και Τρανς κοινότητα (ΛΟΑΤ), σε σχέση με ένα ρεπορτάζ για τις επιθέσεις της Χρυσής Αυγής οι οποίες είχαν απασχολήσει τότε τα ελληνικά μέσα, ακόμα και την ελληνική βουλή. Σ’ αυτήν τη συνέντευξη, βέβαια, θα εστιάσω στη Φραγκίσκα. Ήθελα να μας περιγράψει πώς βιώνει εκείνη τα ρεπορτάζ της, πώς κατάφερε να ταξιδέψει στο μισό πλανήτη και τι σκέψεις κάνει όταν κλείνει τον ηλεκτρονικό της υπολογιστή. Γεννημένη και μεγαλωμένη στην Αθήνα, συγκεκριμένα στη Δάφνη, η Φραγκίσκα πήγε σχολείο στην περιοχή του Υμηττού. Σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στη συνέχεια έκανε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στη Γαλλία. Από κει και έπειτα άλλαξαν όλα. Είχε βγάλει ένα εισιτήριο για aller αλλά χωρίς retour…
Λεωνίδας Θεοδωρίδης: «Προέρχεσαι από εργατική οικογένεια. Tι θυμάσαι από τα παιδικά σου χρόνια και πώς ήταν η ζωή στο σπίτι;».
Φραγκίσκα Μεγαλούδη: «Η μητέρα μου είναι νοικοκυρά και γενικά μια πολύ δραστήρια γυναίκα. Ο πατέρας μου οικοδόμος. Δούλευε καθημερινά και όλη μέρα, για να μη μας λείψει τίποτα. Δεν είχαμε ποτέ πολλά χρήματα ή πληθώρα υλικών αγαθών, αλλά μεγαλώσαμε με αγάπη και με αρχές. Είμαι πολύ περήφανη για τους γονείς και την αδελφή μου, που είναι τρία χρόνια μεγαλύτερή μου. Είναι νηπιαγωγός, και έχω και τον ανιψιό μου το Νίκο, που είναι δεκαπέντε ετών. Ως παιδί ήμουν ζωηρό, γεμάτο περιέργεια. Ήθελα συνέχεια να μαθαίνω πράγματα, να εξερευνώ, και είχα πολλή φαντασία. Ταυτόχρονα ήμουν και ένας κλειστός χαρακτήρας, λίγο απομονωμένη και στον κόσμο μου. Λάτρευα το διάβασμα και κάθε χρόνο ζητούσα τα Χριστούγεννα βιβλία ως δώρα».
Λ.Θ.: «Ως έφηβη τι όνειρα έκανες; Πώς φανταζόσουν τότε το μέλλον σου;».
Φ.Μ.: «Ταξίδια, ταξίδια και πάλι ταξίδια! Ήθελα να ταξιδεύω. Είχα αγοράσει, θυμάμαι, μία υδρόγειο σφαίρα και καθόμουν και τη χάζευα με τις ώρες. Περιεργαζόμουνα τις χώρες που ήθελα να επισκεφτώ. Ιδιαίτερα την Αφρική και την Ασία. Έβαλα σκοπό μου να σπουδάσω και να γνωρίσω τον κόσμο, και τίποτε άλλο. Δεν ονειρεύτηκα οικογένεια, παιδιά, μία απλή δουλειά κτλ. Σκεφτόμουν να φύγω, να δω όσο πιο πολλά μπορώ από τον κόσμο και τη ζωή».
Λ.Θ.: «Επομένως, γνώριζες πως μια μέρα θα ταξίδευες. Ήξερες πως αργότερα θα έκανες και ρεπορτάζ;».
Λ.Θ.: «Ωστόσο δε σπούδασες δημοσιογραφία ή κάτι παρεμφερές. Πώς προέκυψαν οι καταστάσεις που σε οδήγησαν στο σήμερα;».
Φ.Μ.: «Σπούδασα Ιστορία-Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Όταν τέλειωσα το πανεπιστήμιο, ήθελα οπωσδήποτε να βρω έναν τρόπο να φύγω στο εξωτερικό, συνδυάζοντάς τον με επιπλέον σπουδές. Έτσι αποφάσισα να πάω στη Γαλλία, μια χώρα που για κάποιο λόγο τής είχα πάντα μεγάλη αδυναμία. Είχα πάει πρώτη φορά Γαλλία με τις ανταλλαγές φοιτητών στο τρίτο έτος της σχολής, χωρίς να ξέρω γαλλικά και τα έμαθα μόνη μου μέσα σε πολύ λίγους μήνες. Όταν, λοιπόν, πήρα το πτυχίο μου, έκανα αίτηση και έγινα δεκτή στη Σορβόννη για ένα μεταπτυχιακό στις περιβαλλοντικές επιστήμες. Λεφτά δεν υπήρχαν, με αποτέλεσμα να ζοριστώ πάρα πολύ τους πρώτους τρεις μήνες στο Παρίσι. Έμενα στο Ελληνικό σπίτι της Διεθνούς Φοιτητικής Εστίας και ένιωθα άβολα ανάμεσα σε όλους τους γόνους των “καλών” οικογενειών, που είχαν έρθει εκεί να σπουδάσουν με το παχυλό πορτοφόλι των γονιών τους και με τη δουλειά έτοιμη να τους περιμένει, επιστρέφοντας στην Ελλάδα».
Λ.Θ.: «Επιδίωξες να έχεις σχέσεις μαζί τους; Να μπεις στους κύκλους τους και να επωφεληθείς από τις επαγγελματικές γνωριμίες που θα έκανες;».
Φ.Μ.: «Όχι, δεν κολλούσα με κανέναν τους. Ποτέ, βασικά, ακόμα και έως σήμερα. Πήγα λοιπόν εκεί με όσα χρήματα είχα μαζέψει από το καλοκαίρι, που δούλευα στην Ελλάδα. Κάποια στιγμή τα λεφτά τελείωσαν, με αποτέλεσμα να μην έχω ούτε για να φάω. Στους γονείς μου δεν είπα τίποτα, διότι ήξερα ότι δεν είχαν χρήματα να μου στείλουν και δεν ήθελα να τους στενοχωρήσω. Ειδικά τη μητέρα μου, γιατί, αν το μάθαινε, ήταν ικανή να έρθει με οτοστόπ στο Παρίσι, για να με ταΐσει (γελάει). Ευτυχώς με βοήθησε ένας φίλος μου Τυνήσιος, που είχα γνωρίσει, μέχρι που βγήκε η υποτροφία μου και έστρωσε η κατάσταση».
Λ.Θ.: «Μετά το μεταπτυχιακό πώς εξελίσσεται η πορεία σου; Είχες σκεφτεί την επόμενη χώρα για κάποιο διδακτορικό ίσως;».
Λ.Θ.: «Άρχισες να διδάσκεις σε κάποιο πανεπιστήμιο εδώ στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό;».
Φ.Μ.: «Επέστρεψα Ελλάδα και ξεκίνησα να διδάσκω στο Πανεπιστήμιο του Αιγαίου. Παράλληλα ταξίδευα σε διάφορες χώρες για επιστημονικά συνέδρια και διαλέξεις σε πανεπιστήμια του Καναδά, στην Ευρώπη, επίσης, στην Τουρκία, μέχρι και στη Χονολουλού και τη Γουαδελούπη».
Λ.Θ.: «Πότε ξεκίνησε ο “γύρος τους κόσμου” και άρχισες να ταξιδεύεις όχι για επαγγελματικούς λόγους, αλλά με την ιδιότητά σου ως συντονίστρια ανθρωπιστικών οργανώσεων για την καταγραφή των εμπειριών σου με ρεπορτάζ;».
Φ.Μ.: «Για επαγγελματικούς λόγους έφυγα ξανά στο εξωτερικό το 2008 όταν έγινα Λέκτορας στο Πανεπιστήμιο της Δυτικής Αυστραλίας, στο Περθ. Πριν ξεκινήσω, όμως, τη διδασκαλία στο Περθ, είχα πάει με την Ελληνική Αντιπροσωπεία των Γιατρών του Κόσμου στο Αμμάν της Ιορδανίας ως συντονίστρια ενός ανθρωπιστικού προγράμματος. Το πρόγραμμα δεν ήταν σπουδαίο, αλλά η εμπειρία ήταν μοναδική. Ταξίδεψα εκτεταμένα στη Μέση Ανατολή, με αγαπημένο προορισμό τη Συρία. Είχα μάθει και κάποια αραβικά, αλλά τα έχω ξεχάσει πλέον. Έκατσα σχεδόν ένα χρόνο στο Αμμάν κι έπειτα επέστρεψα στα ακαδημαϊκά έδρανα στην Αυστραλία. Κάπου εκεί αποφάσισα ότι ήθελα κάτι περισσότερο από την ακαδημαϊκή καριέρα. Αν και λάτρευα τη διδασκαλία, ένιωθα την ανάγκη να βρεθώ στο πεδίο. Να ταξιδέψω, να βρεθώ στην πραγματική ζωή. Παραιτήθηκα από το Πανεπιστήμιο της Δυτικής Αυστραλίας με σκοπό να φύγω στο Τσαντ, στην Αφρική, όπου είχα γίνει δεκτή, για να εργαστώ σε ένα πρόγραμμα επανένταξης προσφύγων. Δυστυχώς, το πρόγραμμα τελευταία στιγμή ακυρώθηκε και όσοι εργάζονταν εκεί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα λόγω αναταραχών, και έτσι βρέθηκα ξαφνικά χωρίς δουλειά».
Λ.Θ.: «Έχοντας ταξιδέψει, όμως, ήδη σε τόσες χώρες, με σημαντικές συνεργασίες και μια πολύ καλή ακαδημαϊκή προϋπηρεσία, δεν ήταν εύκολο να βρεις σύντομα κάτι καινούριο;».
Λ.Θ.: «Η συνεργασία σου με το δίκτυο πληροφοριών IRIN (Integrated Regional Information Networks) ως ρεπόρτερ του “ανθρωπιστικού ρεπορτάζ” πότε ξεκίνησε και σε ποια χώρα;».
Φ.Μ.: «Ξεκίνησα τη συνεργασία μου με το IRIN το 2012 στην Μπανγκόκ κάνοντας ανθρωπιστικές αναλύσεις. Κάλυπτα κυρίως το Μπαγκλαντές και τη Μυανμάρ, αλλά έκανα και πολλά ρεπορτάζ για το Λάος και την Ταϊλάνδη. Πλέον βρίσκομαι στη Βόρεια Κορέα και θα παραμείνω εκεί για ένα χρόνο ακόμα».
Λ.Θ.: «Σε ποια από όλες τις χώρες ένιωσες ότι βίωσες την πιο συγκλονιστική εμπειρία και γιατί;».
Λ.Θ.: «Πραγματικά συγκλονιστικό! Ποιο θέμα των ρεπορτάζ σου ξεχωρίζεις και γιατί;».
Φ.Μ.: «Είναι αρκετά και νομίζω πως συμπληρώνονται σ’ αυτά ολοένα και περισσότερα. Ρεπορτάζ σχετικά με την Ελλάδα είναι η θεματική σειρά που έκανα για την οικονομική και κοινωνική κρίση στην Ελλάδα, για λογαριασμό της αγγλικής εφημερίδας “Huffington Post”. Η ελληνική κρίση με απασχολούσε πάντα και ένα μέρος της έρευνάς μου το αφιερώνω σε αυτή. Έτσι, κάθε χρόνο έρχομαι για τρεις μήνες στην Ελλάδα, αναλύοντας, γράφοντας αλλά και αποκαλύπτοντας θέματα της ελληνικής οικονομικής κρίσης και τον αντίκτυπό της στην ελληνική κοινωνία. Είναι, κατά κάποιον τρόπο, η δική μου συνεισφορά, η δική μου προσπάθεια να ακουστούν διεθνώς αυτά που συμβαίνουν στη χώρα μας».
Λ.Θ.: «Να πω πως με αφορμή τη “Huffington Post” έπεσες στην αντίληψη μου με το θέμα των επιθέσεων της Χρυσής Αυγής σε ομοφυλόφιλους».
Φ.Μ.: «Και αυτό το ξεχωρίζω, γιατί αφορμή του ρεπορτάζ η ILGA (Διεθνής Λεσβιακή, Ομοφυλοφιλική, Αμφισεξουαλική και Διαφυλετική Σύμπραξη) μού είχε δώσει συγχαρητήρια για την κάλυψη και ανάδειξη του θέματος, που οδήγησε σε επερώτηση βουλευτών στην ελληνική βουλή, δημιουργώντας έντονη συζήτηση. Όπως ξεχώρισε, επίσης, και η έρευνα στους δρόμους της Αθήνας για την αύξηση της χρήσης ναρκωτικών και της πορνείας. Ήταν μια μεγάλη έρευνα, που έγινε σε συνεργασία με φωτορεπόρτερ, και το ρεπορτάζ αυτό είχε συγκλονίσει. Τότε μου είχε ζητηθεί να μιλήσω για αυτό στο ραδιόφωνο του βρετανικού δικτύου ενημέρωσης “BBC”. Σε συνομιλία μου με τον Alex Miller από το “Vice” μού εκμυστηρεύτηκε ότι είχε συμπεριλάβει στην έρευνά του και το δικό μου ρεπορτάζ πριν ξεκινήσει το ντοκιμαντέρ που έκανε για το Σίσα στην Αθήνα. Όμως, και το ρεπορτάζ για τους ξένους εργάτες στα θερμοκήπια της Ιεράπετρας και το κέντρο ανήλικων προσφύγων στα Ανώγεια, που κάναμε με τον Στέλιο Παπαρδέλα, είχε επίσης συζητηθεί πολύ, και μάλιστα είχε προκαλέσει και την αντίδραση του δημάρχου».
Λ.Θ.: «Μέσα σε όλη αυτή την πληθώρα πληροφοριών και ταξιδιών που κάνεις, πόσο σημαντικό ήταν για σένα να κάνεις δική σου οικογένεια;».
Λ.Θ.: «Πώς καταφέρνεις και ισορροπείς τις οικογενειακές με τις επαγγελματικές σου υποχρεώσεις;».
Φ.Μ.: «Κοίτα, κακά τα ψέματα, δύσκολα τα ισορροπείς. Έχασα αρκετές δουλειές επειδή είχα το παιδί. Σε κάποιες περιπτώσεις δε με ήθελαν οι εργοδότες επειδή φοβόντουσαν ότι δε θα είμαι τόσο διαθέσιμη όσο ήθελαν, και σε άλλες περιπτώσεις δεν μπορούσα να κάνω κάποιες δουλειές λόγω του ότι δεν είχα πού να αφήσω το παιδί ή επειδή δεν μπορούσα να το πάρω μαζί μου. Κατά καιρούς είχα βοήθεια, είτε από τον πατέρα του μικρού είτε από τη μητέρα μου. Όταν εργαζόμουν στη Μπανγκόκ, είχα φέρει και τη μητέρα μου και έμεινε μαζί μας έξι μήνες, για να κρατάει το παιδί, γιατί έφευγα στις έξι και μισή το πρωί και επέστρεφα στις εφτά το βράδυ. Η βοήθειά της τότε ήταν πολύτιμη. Γενικά, προσπαθώ να παίρνω το παιδί παντού μαζί. Ταξιδεύαμε μαζί στα χωρία της Ουγκάντα και στη Ρουάντα. Το είχα πάρει μαζί μου στο Λάος και τώρα το έχω μαζί εδώ, στη Βόρεια Κορέα. Με το γιο μου κάνουμε πολλά. Το καλοκαίρι σκοπεύουμε να πάρουμε τον υπερσιβηρικό και να διασχίσουμε με το τρένο όλη την Κεντρική Ασία μέχρι την Ευρώπη!».
Λ.Θ.: «Ωραία είναι αυτά, και για ένα παιδί είναι τρομερή περιπέτεια που θα την καταευχαριστηθεί. Νομίζω πως θα αποκομίσει πάρα πολλά μαζί σου».
Φ.Μ.: «Θέλω να πιστεύω πως ναι, γιατί τώρα είναι μικρός ακόμα και πρέπει να προσέχω τον ομαλό εγκλιματισμό του στην κάθε αλλαγή. Εγώ μπορεί να θέλω να είμαι σήμερα εδώ και αύριο αλλού, αλλά δεν είναι τόσο εύκολο. Ονειρεύομαι ένα ρεπορτάζ στη Μογγολία, να ακολουθήσω τους νομάδες και να καταγράψω την αλλαγή του τρόπου ζωής τους. Εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής και της αστικοποίησης, οι νομάδες συνωστίζονται σε παραγκουπόλεις γύρω από την Ουλάν Μπατόρ και εξαθλιώνονται. Είναι φοβερό θέμα, αλλά δεν μπορώ να το κάνω προς το παρόν, διότι δεν μπορώ να πάρω το γιο μου μαζί. Ελπίζω όμως ότι θα βρω μια άκρη κάποια στιγμή, για να το κάνω. Ίσως το κάνω σε λίγα χρόνια, όταν το παιδί θα είναι πιο μεγάλο και θα μπορεί να με ακολουθήσει ευκολότερα».
Λ.Θ.: «Πες μας συνοπτικά σε ποια ελληνικά και ξένα μέσα έχεις γράψει και γράφεις σήμερα;»
Λ.Θ.: «Φραγκίσκα, τι θα άφηνες και τι θα συμπλήρωνες σήμερα στη ζωή σου;».
Φ.Μ.: «Πολλά θα άφηνα και πολλά θα συμπλήρωνα. Σε προσωπικό επίπεδο, μετανιώνω για κάποιους ανθρώπους που δεν κατάφερα να κρατήσω στη ζωή μου από δικό μου λάθος. Σε επαγγελματικό επίπεδο, μου λείπει η διδασκαλία, το αμφιθέατρο, αυτή η αίσθηση της μετάδοσης γνώσεων και της επαφής με τους φοιτητές. Τώρα η δουλειά μου δεν είναι μόνιμη, είμαι “freelancer”, δεν έχω ωράρια, δεν έχω σταθερό εισόδημα, δεν έχω ένα γραφείο, ας πούμε, να ξέρω θα πάω εκεί και θα κάνω κάτι συγκεκριμένο. Και όλο αυτό πρέπει να το ταιριάξω με τις ανάγκες του παιδιού μου, με τις μετακινήσεις, με τη διαμονή και με ένα παιδί τεσσάρων ετών σε δύσκολες χώρες χωρίς ανέσεις. Με τη μοναξιά... Δεν είναι όλα εύκολα».
Λ.Θ.: «Ποιους σκέφτεσαι εδώ στην Ελλάδα όταν λείπεις στο εξωτερικό;».
Φ.Μ.: «Τους γονείς μου, την αδερφή μου και τον ανιψιό μου. Αυτούς σκέφτομαι και αυτοί μου λείπουν. Φοβάμαι μη πάθουν κάτι οι γονείς μου και δεν είμαι εκεί ή μήπως δεν μπορέσω να τους σταθώ όσο χρειάζεται. Φοβάμαι μήπως η αδερφή μου έχει κάποιο πρόβλημα και δε θα είμαι εκεί να την βοηθήσω. Βεβαία, μιλάμε συνέχεια στο τηλέφωνο και στο Skype. Έρχομαι και κάθε χρόνο στην Ελλάδα, αλλά τους σκέφτομαι κάθε μέρα».
Φ.Μ.: «Έχω πολλούς στόχους. Καταρχήν να συνεχίσω να καλύπτω ενδιαφέροντα ανθρωπιστικά θέματα, αυτό δε θέλω να το σταματήσω ποτέ. Ξεκίνησα να γράφω ένα βιβλίο σχετικά με τις εμπειρίες μου, το οποίο ελπίζω να κυκλοφορήσει όταν φύγω από τη Βόρεια Κορέα. Αυτό είναι και το πιο φιλόδοξο σχέδιο αυτή τη στιγμή, καθώς προσπαθώ να βγει ταυτόχρονα στα ελληνικά και στα αγγλικά. Τώρα, το πού με φαντάζομαι σε δέκα χρόνια, αχ, Λεωνίδα, δεν ξέρω! Εδώ δεν μπορώ να προβλέψω τι θα κάνω σε έξι μήνες. Μπορώ να σου πω πώς θα ήθελα να είμαι σε δέκα χρόνια. Να είμαι υγιής και μαζί με το γιο μου, φυσικά. Να είναι καλά οι γονείς μου, η αδελφή και ο ανιψιός μου, και να είμαστε έτσι δεμένοι όπως πάντα. Να έχω δουλειά θέλω, και ό,τι άλλο προκύψει. Ποτέ δεν ξέρεις τι έρχεται. Μήπως δέκα χρόνια πριν φανταζόμουν ποτέ ότι θα σου έδινα αυτή τη συνέντευξη από τη Βόρεια Κορέα;».
Λ.Θ.: «Πες το ψέμα! Ούτε εγώ, και εδώ θα βάλω για πρώτη φορά σε συνέντευξη το γέλιο εκείνου που θέτει τις ερωτήσεις (γελάω). Φραγκίσκα μου, σε ευχαριστώ πολύ γι’ αυτήν τη συνέντευξη και για όλα αυτά τα πολύ σπουδαία που μοιράστηκες μαζί με μένα και τους αναγνώστες μας. Σου ευχόμαστε πολλά ταξίδια ακόμα και, όπως είπες, με υγεία πάνω απ’ όλα!».
Φ.Μ.: «Να είστε καλά. Να δώσω τα χαιρετίσματά μου σε όλους και να σας ευχηθώ να έχετε καλή συνέχεια στο περιοδικό!».
Λεωνίδας Θεοδωρίδης για το CityMag
__________
Φωτογραφίες: Από το προσωπικό αρχείο της Φραγκίσκας Μεγαλούδη.
Για τη Φραγκίσκα Μεγαλούδη καθώς και για τα ρεπορτάζ της μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα στην προσωπική της ιστοσελίδα: http://fragkiskamegaloudi.com/
Και στη σελίδα της στο facebook: Η άλλη όψη