Αυτή είναι η ενδέκατη αφήγηση ‒ κεφάλαιο από μία ιστορία που φιλοδοξεί να γίνει βιβλίο, εδώ μαζί σας, μήνα το μήνα. Κι όπου μας πάει…
Ένα διαφορετικό καλοκαίρι με τον παππού Λορέντζο
«Το λευκό και το μαύρο γεννιούνται στην ίδια μήτρα»
«Το λευκό και το μαύρο γεννιούνται στην ίδια μήτρα»
Και, πιάνοντας ξανά το νήμα της συζήτησης από την ερώτηση του Θωμά για τους λόγους που πρόστρεξε σε βοήθειά τους, ο στρατιώτης-χαμαιλέοντας ήταν αποφασισμένος να ολοκληρώσει τη διεργασία που πυροδότησε με το άνοιγμα του ασκού των αποκαλύψεων. Άλλωστε κάποιες αλήθειες χωνεύονται καλύτερα όταν φανερώνονται σε δόσεις, για να μη μουδιάζει το μυαλό με τη βίαιη συσσώρευσή τους. Ο στρατιώτης-χαμαιλέοντας πήρε το χρόνο του, για να γαληνέψει η ένταση, ίσως και η ταραγμένη του θλίψη, ακούγοντας από τους Ρηγάδες τα «Νυχτερινά» του Σοπέν, που τώρα είχαν μεταμορφωθεί σε «Σπουδές». Του επανέφεραν στο νου τις ασκήσεις μυαλού που καλούνταν και οι ίδιοι να κάνουν, προκειμένου να καταστρώσουν ένα σχέδιο της προκοπής. Συνέχισε, λοιπόν, στωικά να εξηγεί, λύνοντας υπομονετικά κάθε απορία. Άλλωστε δεν υπάρχουν ανόητες ερωτήσεις, μόνο ανόητες απαντήσεις, καθώς συχνά από τις απορίες προκύπτουν ευφάνταστες ιδέες ή οι σπόροι μελλοντικών ιστοριών, τα οποία ούτε καν υποψιάζεται όποιος περιφρουρείται πίσω από μία σωρεία έτοιμων απαντήσεων, κλείνοντας την πόρτα στη δυνατότητα εν τη γενέσει της.
«Όταν είναι όλα εξισορροπημένα, ο αντεστραμμένος κόσμος δεν είναι ζοφερός. Είναι φωτεινός και χρωματιστός, je pourrais dire heureux! Θα μπορούσα να πω και χαρούμενος, στα λευκά και στα μαύρα τετράγωνα. Το αντίθετο από το ασπρόμαυρο σκάκι, στην πραγματικότητα» είπε ο στρατιώτης-χαμαιλέοντας, που προς στιγμήν φάνηκε να υπεκφεύγει να δώσει μία σαφή απάντηση στην ερώτηση του Θωμά.
«Τι σχέση έχει τώρα αυτό;» απόρησε εκείνος.
«Να σου εξηγήσω ευχαρίστως εγώ, ο ειδικός στα χρώματα!» πρόλαβε την όποια άλλη αντίδραση ο Μουτζούρης. «Το καθετί έχει τη δική του ταυτότητα, είναι άσπρο ή μαύρο και όλα εξισορροπούνται εκεί πάνω. Όπως θα γνωρίζεις, το μαύρο υποδηλώνει την απουσία χρώματος, ενώ το λευκό εμπεριέχει όλα τα χρώματα. Οπότε, όταν επικρατεί το μαύρο, αιχμαλωτίζοντας ή εμποδίζοντας το λευκό να υπάρξει, είναι σαν να αφαιρείται το χρώμα. Γι’ αυτό έχει σκοτεινιάσει ο ουρανός, επικρατεί η δική του εσωτερική απουσία, του μαύρου βασιλιά. Και, χωρίς το φως, τα χρώματα ξεθωριάζουν» ολοκλήρωσε το αυτονόητο μόνο για τον ίδιο ο Μουτζούρης.
«Έχει δίκιο! Αυτό αντιλήφθηκα τις δύο εβδομάδες που είμαι εδώ. Τις πρώτες μέρες ήταν όλα διαφορετικά. Καταρχήν, να σας κατατοπίσω γενικά. Εμείς τώρα βρισκόμαστε σε ένα μαύρο τετράγωνο περίπου στο μέσον της σκακιέρας. Οι δυο γραμμές στην αρχή και στο τέλος, όμως, όπου στήνονται σε κάθε παρτίδα οι πεσσοί, είναι τετράγωνα κατοικημένα. Δε συμπεριλαμβάνουν μόνο άπειρα μονοπάτια, λόφους, πεδιάδες, λίμνες, ποτάμια, σκακόδεντρα και ό,τι άλλο μπορεί κανείς να φανταστεί. Αποτελούν και επικράτειες αξιωματικών, στρατώνες και στάβλους, ενώ στο ενδιάμεσο απλώνεται ο άπειρος κόσμος του σκακιού. Νομίζω πως ο μαύρος βασιλιάς υποσχέθηκε στους αξιωματικούς του διεύρυνση της επικράτειάς τους, στα πιόνια του πιο άνετες εγκαταστάσεις, από τη στιγμή που θα έχει βγάλει από τη μέση το λευκό στράτευμα, και στο ιππικό του πιο πολλά άλογα. Τους κρατάει όλους στο χέρι, εφόσον ξεπουλιούνται τόσο εύκολα. Il veut devenir le patron des patrons! Θέλει να κυριαρχήσει όλων, λες και του ανήκει ο κόσμος! Έτσι κατάλαβα παρακολουθώντας τις κινήσεις του. Σκαρφάλωναν σε λόφους και τους έδειχνε τις εκτάσεις, εξασφαλίζοντας την υποστήριξή τους. Τότε το φως και τα χρώματα ήταν ακόμα εντάξει. Όσο, όμως, έμενε εδώ, ο ουρανός σκοτείνιαζε, τα χρώματα και το φως χάνονταν. Μόλις κατέβηκε μόνιμα κάτω, καλώντας και όλους τους άλλους, η κατάσταση επιδεινώθηκε ραγδαία και συνεχίζει να επιδεινώνεται. Στα μαύρα τετράγωνα είναι πολύ δύσκολο να κυκλοφορήσει κάποιος πλέον, αυτό θα το διαπιστώσατε και εσείς».
«Πόσο τρομερό! Το μαύρο εκεί πάνω έχει το ρόλο του, όπως οτιδήποτε άλλο. Εδώ κάτω ο μαύρος βασιλιάς έχει γίνει σκιά του εαυτού του, γιατί απουσιάζει από τον εαυτό του εφόσον τον αρνείται, και έτσι το μαύρο χρώμα αποκτά διαστάσεις κυριολεκτικές» διαπίστωσε θλιμμένος ο Μουτζούρης.
«Γι’ αυτό φτιάχνει σκιές! Ξεγέλασε όλους όσοι επίσης αρνήθηκαν τον εαυτό τους και τη δική τους ταυτότητα, και τώρα έγιναν όλοι ίδιοι» συμπλήρωσε ο βαλές Κούπα.
«Τι ωραίο και ζηλευτό κόσμο υπόσχεται στους αξιωματικούς και τους στρατιώτες του!» ειρωνεύτηκε ο Βαλές σπαθί. «Ουσιαστικά, μετέδωσε το θυμό του στα άλλα παιχνίδια και τον χρησιμοποίησε, για να τα εξουδετερώσει και να τα μετατρέψει σε εργαλεία του!»
«Αυτό ακριβώς ήθελα να αποφύγω» πήρε πάλι το λόγο ο στρατιώτης-χαμαιλέοντας.
«Τι εννοείς;»
«Με ρώτησες γιατί θέλω να σας βοηθήσω. Mais c'est claire, non? Για τον προφανή λόγο! Και τότε ακριβώς αυτό συνέβη. Οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα ξεσήκωσαν τους λαούς, για να στραφούν ο ένας εναντίον του άλλου, έγιναν θανάσιμοι μεταξύ τους εχθροί χωρίς να γνωρίζονται, και γι’ αυτό ήταν πιο εύκολο να πειστούν πως είχαν πολλά να χωρίσουν. Μόλις, όμως, έφυγε ο πρώτος ενθουσιασμός, κατάλαβαν πως ο πόλεμος δεν είναι ένα εικονικό παιχνίδι. Είναι ένα παιχνίδι, οργανωμένο από λίγους αναλογικά, με στόχο να εμπλακούν πολλοί, οι οποίοι αγνοούν συνήθως τα πραγματικά αίτια…»
«Ορίστε! Καλά το είχα πει εγώ ότι οι άνθρωποι, εκεί που αμέριμνοι μπλοφάρουν, δεν παίρνουν πρέφα για πότε παγιδεύονται στο παιχνίδι τους!» ικανοποιήθηκε με την αυτοεπιβεβαίωσή του ο Βαλές μπαστούνι, διακόπτοντας άξαφνα το στρατιώτη-χαμαιλέοντα.
«Ναι, μόνο που εδώ οι μπλόφες κοστίζουν ζωές. Και στον Α’ Πόλεμο, όταν έγινε αυτό αντιληπτό, άρχισαν να κοιτούν πολύ διαφορετικά το υποτιθέμενο τέρας, με τις πέντε ουρές, τις πύρινες γλώσσες και τα μυτερά δόντια του απέναντι χαρακώματος, καθώς όλως περιέργως είχε ανθρώπινη μορφή, ήταν το ίδιο τρωτό και πέθαινε με τον ίδιο επώδυνο τρόπο. Και, παρ’ όλα αυτά, τότε δεν είχε ακόμα αποκαλυφθεί πλήρως το πρόσωπο του ολοκληρωτισμού. Είχαν, όμως, μπει οι βάσεις, για να συμβεί στον επόμενο πόλεμο. Απόδειξη πως θέλει ο μαύρος βασιλιάς να επικρατήσει ολοκληρωτικά είναι το γεγονός ότι έχει εξαφανίσει από παντού τους λευκούς πεσσούς. Γιατί, λοιπόν, να θέλω να επικρατήσει κάποιος ολοκληρωτικά έναντι των άλλων; Το έχω ζήσει, μέσα από πολλά ζευγάρια μάτια, μόνο συμφορές επιφέρει! Ακόμα και η απόπειρα. Φυσικά, ψάχνω πάντα και για τη δική μου ταυτότητα. Je vous l'ai déjà dit, σας το είπα ξανά, κουράστηκα να περνάω απρόσωπος και απαρατήρητος ως ένας χαμαιλέοντας που καμουφλάρεται για να επιβιώνει σε κάθε περίπτωση!» εξομολογήθηκε, ανάμεσα σε άλλα, ο στρατιώτης-χαμαιλέοντας.
«Μόνο απαρατήρητος δεν περνάς! Αλλά τι εννοείς εξαφάνισε από παντού τους λευκούς πεσσούς; Υπάρχουν κι άλλοι εκτός από το δικό μου στράτευμα;» θέλησε να μάθει με όλο και αυξανόμενη περιέργεια ο λευκός βασιλιάς.
«Βέβαια! Καταρχήν, στα μαύρα τετράγωνα, στο κέντρο της σκακιέρας, εξαιρώντας επομένως τις δύο πρώτες και τις δύο τελευταίες γραμμές, στα μονοπάτια, οι αριστερές συστάδες των πεσσόδεντρων, όπως θα προσέξατε, είναι άδειες. Εκεί ανακυκλώνονται οι λευκοί πεσσοί των προαγωγών».
«Μάλιστα! Άρα γι’ αυτό εμείς βρήκαμε μόνο τους μαύρους πεσσούς στη δεξιά συστάδα δέντρων στα μονοπάτια του τετραγώνου b4, εκεί που ήταν το μαύρο αλογάκι και μας μίλησε για πρώτη φορά για τις προαγωγές! Τα δέντρα στην αριστερή πλευρά, όμως, ήταν άκαρπα και ξετσουρτσουρισμένα» θυμήθηκε αμέσως ο Θωμάς.
«Εκτός από τις προαγωγές, το αλογάκι θα ξέχασε να σας πει πως όλοι οι πεσσοί του κόσμου γεννιούνται εδώ. Από τη μία είναι το va-et-vient, το πηγαινέλα των προαγωγών και, d’autre côté, από την άλλη, όσοι φεύγουν μόνιμα για τις νέες σκακιέρες, μέχρι να επιστρέψουν σε μορφή σκόνης».
«Γι’ αυτό φτιάχνει σκιές! Ξεγέλασε όλους όσοι επίσης αρνήθηκαν τον εαυτό τους και τη δική τους ταυτότητα, και τώρα έγιναν όλοι ίδιοι» συμπλήρωσε ο βαλές Κούπα.
«Τι ωραίο και ζηλευτό κόσμο υπόσχεται στους αξιωματικούς και τους στρατιώτες του!» ειρωνεύτηκε ο Βαλές σπαθί. «Ουσιαστικά, μετέδωσε το θυμό του στα άλλα παιχνίδια και τον χρησιμοποίησε, για να τα εξουδετερώσει και να τα μετατρέψει σε εργαλεία του!»
«Αυτό ακριβώς ήθελα να αποφύγω» πήρε πάλι το λόγο ο στρατιώτης-χαμαιλέοντας.
«Τι εννοείς;»
«Με ρώτησες γιατί θέλω να σας βοηθήσω. Mais c'est claire, non? Για τον προφανή λόγο! Και τότε ακριβώς αυτό συνέβη. Οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα ξεσήκωσαν τους λαούς, για να στραφούν ο ένας εναντίον του άλλου, έγιναν θανάσιμοι μεταξύ τους εχθροί χωρίς να γνωρίζονται, και γι’ αυτό ήταν πιο εύκολο να πειστούν πως είχαν πολλά να χωρίσουν. Μόλις, όμως, έφυγε ο πρώτος ενθουσιασμός, κατάλαβαν πως ο πόλεμος δεν είναι ένα εικονικό παιχνίδι. Είναι ένα παιχνίδι, οργανωμένο από λίγους αναλογικά, με στόχο να εμπλακούν πολλοί, οι οποίοι αγνοούν συνήθως τα πραγματικά αίτια…»
«Ορίστε! Καλά το είχα πει εγώ ότι οι άνθρωποι, εκεί που αμέριμνοι μπλοφάρουν, δεν παίρνουν πρέφα για πότε παγιδεύονται στο παιχνίδι τους!» ικανοποιήθηκε με την αυτοεπιβεβαίωσή του ο Βαλές μπαστούνι, διακόπτοντας άξαφνα το στρατιώτη-χαμαιλέοντα.
«Ναι, μόνο που εδώ οι μπλόφες κοστίζουν ζωές. Και στον Α’ Πόλεμο, όταν έγινε αυτό αντιληπτό, άρχισαν να κοιτούν πολύ διαφορετικά το υποτιθέμενο τέρας, με τις πέντε ουρές, τις πύρινες γλώσσες και τα μυτερά δόντια του απέναντι χαρακώματος, καθώς όλως περιέργως είχε ανθρώπινη μορφή, ήταν το ίδιο τρωτό και πέθαινε με τον ίδιο επώδυνο τρόπο. Και, παρ’ όλα αυτά, τότε δεν είχε ακόμα αποκαλυφθεί πλήρως το πρόσωπο του ολοκληρωτισμού. Είχαν, όμως, μπει οι βάσεις, για να συμβεί στον επόμενο πόλεμο. Απόδειξη πως θέλει ο μαύρος βασιλιάς να επικρατήσει ολοκληρωτικά είναι το γεγονός ότι έχει εξαφανίσει από παντού τους λευκούς πεσσούς. Γιατί, λοιπόν, να θέλω να επικρατήσει κάποιος ολοκληρωτικά έναντι των άλλων; Το έχω ζήσει, μέσα από πολλά ζευγάρια μάτια, μόνο συμφορές επιφέρει! Ακόμα και η απόπειρα. Φυσικά, ψάχνω πάντα και για τη δική μου ταυτότητα. Je vous l'ai déjà dit, σας το είπα ξανά, κουράστηκα να περνάω απρόσωπος και απαρατήρητος ως ένας χαμαιλέοντας που καμουφλάρεται για να επιβιώνει σε κάθε περίπτωση!» εξομολογήθηκε, ανάμεσα σε άλλα, ο στρατιώτης-χαμαιλέοντας.
«Μόνο απαρατήρητος δεν περνάς! Αλλά τι εννοείς εξαφάνισε από παντού τους λευκούς πεσσούς; Υπάρχουν κι άλλοι εκτός από το δικό μου στράτευμα;» θέλησε να μάθει με όλο και αυξανόμενη περιέργεια ο λευκός βασιλιάς.
«Βέβαια! Καταρχήν, στα μαύρα τετράγωνα, στο κέντρο της σκακιέρας, εξαιρώντας επομένως τις δύο πρώτες και τις δύο τελευταίες γραμμές, στα μονοπάτια, οι αριστερές συστάδες των πεσσόδεντρων, όπως θα προσέξατε, είναι άδειες. Εκεί ανακυκλώνονται οι λευκοί πεσσοί των προαγωγών».
«Μάλιστα! Άρα γι’ αυτό εμείς βρήκαμε μόνο τους μαύρους πεσσούς στη δεξιά συστάδα δέντρων στα μονοπάτια του τετραγώνου b4, εκεί που ήταν το μαύρο αλογάκι και μας μίλησε για πρώτη φορά για τις προαγωγές! Τα δέντρα στην αριστερή πλευρά, όμως, ήταν άκαρπα και ξετσουρτσουρισμένα» θυμήθηκε αμέσως ο Θωμάς.
«Εκτός από τις προαγωγές, το αλογάκι θα ξέχασε να σας πει πως όλοι οι πεσσοί του κόσμου γεννιούνται εδώ. Από τη μία είναι το va-et-vient, το πηγαινέλα των προαγωγών και, d’autre côté, από την άλλη, όσοι φεύγουν μόνιμα για τις νέες σκακιέρες, μέχρι να επιστρέψουν σε μορφή σκόνης».
«Σαν αυτή που τίναξα από πάνω μου;» ρώτησε κατάπληκτος ο Θωμάς. «Όταν πέσαμε στο σκάκι μέσα από τη σκακοτσουλήθρα, γέμισα με σκόνη και, μόλις τινάχτηκα, σχηματίστηκαν στον αέρα πεσσοί μόνο για λίγο, που μετά διαλύθηκαν».
«Ακριβώς…»
«Τίναζα πεθαμένους;»
«Τίναζες την ανάμνησή τους!»
«Γι’ αυτό είδα αξιωματικούς να τρέχουν διαγώνια και άλογα να καλπάζουν!» ενθουσιάστηκε ο Θωμάς, που επιτέλους καταλάβαινε το γιατί.
«Πώς μπολιάζονται εδώ νομίζεις τα πεσσόδεντρα για να καρπίσουν νέα; Από την τέφρα των άλλων… Και δεν είναι μόνο αυτά. Άλλη μία από τις απορίες σου, Τομά, αφορούσε τις νεκροπόλεις. Δεν είχα ιδέα για αυτά πριν κατέβω. Στα μαύρα τετράγωνα του κέντρου, εκτός από τις γραμμές 1-2 και 7-8, υπάρχει ένας χώρος που λειτουργεί και ως νεκρόπολη στρατιωτών διάφορων πολέμων και μαχών! Μπορείς να φανταστείς, λοιπόν, πόση πολεμική δραστηριότητα υπήρξε, ώστε να φτιάξουν μετά οι άνθρωποι στρατιωτάκια για να τους θυμούνται, comme petits souvenirs. Οι πεσσοί του σκακιού, επίσης, στα λευκά τετράγωνα γεννιούνται και στα μαύρα πεθαίνουν. Οι άλλοι στρατιώτες φιλοξενούνται εδώ, γιατί δεν έχουν πού αλλού να πάνε. Αυτό είναι το αρχετυπικό παιχνίδι στρατηγικής, άλλωστε. Είμαστε όλοι δημιουργήματα της συγκρουσιακής ανθρώπινης φύσης».
«Μάθαμε τουλάχιστον τη διαφορά των σκακόδεντρων, που βρίσκονται στις δύο πρώτες γραμμές κάθε πλευράς, και των πεσσόδεντρων, στα υπόλοιπα λευκά και μαύρα τετράγωνα της σκακιέρας! Αυτό παραδέχομαι ότι δεν το είχα παρατηρήσει» διαπίστωσε σχεδόν μονολογώντας και ικανοποιημένος με το συλλογισμό του ο Μουτζούρης.
«Δηλαδή οι παλιοί στρατιώτες θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν;» είδε ένα φως στο τούνελ στην πιθανότητα θετικής απόκρισης από το στρατιώτη-χαμαιλέοντα ο Θώμας, ψάχνοντας για πιθανούς συμμάχους.
«Εδώ κάτω μόνο η τέφρα τους υπάρχει. On pourrait dire qu’ils sont une sorte de fantômes! Ας πούμε ότι γίνονται ένα είδος στρατιωτών-φαντασμάτων. Οι ψυχές δε φαίνονται, μπορεί να τις νιώθεις, αλλά δύσκολα τις βλέπεις. Όσοι κατέβηκαν τώρα με το κάλεσμα του μαύρου βασιλιά είναι κυρίως νέα στρατιωτάκια. Οι πεσσοί και, σε άλλα σημεία, τα στρατιωτάκια καταλήγουν εδώ λόγω της φυσικής φθοράς του χρόνου ή με βίαιο θάνατο, αν τα σπάσουν ή αν καταστραφούν για κάποιο λόγο. Αν, όμως, υπήρχαν παλιοί στρατιώτες, σαν εμένα, je suis sûr que personne ne voudrait aller à la guerre! Κανείς τους δε θα ήθελε να πολεμήσει».
«Μα είναι σαφές! Τώρα αποκτά νόημα όλο αυτό!» είπε ο λευκός βασιλιάς, σαν να τα έβλεπε ξαφνικά όλα ξεκάθαρα μπροστά του. «Η τέφρα είναι το λυμένο, η σκόνη μιας ζωής, μιας κατάστασης που έχει τελειώσει. Σου είχα πει ξανά, Θωμά, αν θυμάσαι, πως εδώ κάτω απωθούνται οι φόβοι, οι αρνήσεις, τα φαντάσματα. Όπως γίνεται και με το ασυνείδητο των ανθρώπων. Αλλά και ό,τι ολοκληρώνεται γίνεται κομμάτι σου, που δε βλέπεις, μόνο το ανακαλείς όταν το χρειάζεσαι, τις πιο πολλές φορές χωρίς να το καταλαβαίνεις. Φαντάσου το αυτό μεγεθυσμένο. Εμείς δε θα έπρεπε να βρισκόμαστε τώρα εδώ. Ο κόσμος υπάρχει και αναπνέει εκεί όπου παίζεται το παιχνίδι. Τα στρατεύματά μας αναμετριόνται στα πεδία των μαχών του πάνω κόσμου. Είναι σαν να θέλει να μας καθηλώσει σε μία νεκρόπολη παιχνιδιών, ενώ είμαστε ακόμα ζωντανοί! Ας πούμε πως αυτός είναι ένας κόσμος ελεύθερος από βασιλιάδες και μάχες, εδώ αποτελούμε εμείς ανάμνηση για όσους είναι ήδη φευγάτοι. Ίσως κάποτε να είναι αυτή η κατάληξή μας, η πτώση στον σκακοπαράδεισο, όταν οι άνθρωποι σταματήσουν τελείως να πολεμούν και δε θα χρειάζονται πια παιχνίδια στρατηγικής, γιατί θα έχει αλλάξει τελείως η λογική της σκέψης τους. Δεν ξέρω αν ή πότε θα συμβεί αυτό, είμαι βέβαιος, ωστόσο, πως αυτή είναι η κρυφή ελπίδα κάθε αξιοπρεπή προτυπικού πεσσού, που φαντάζεται τη ζωή μετά. Δεν είναι όμως κάτι που θα γίνει τώρα, και σίγουρα όχι έτσι. Μέχρι να κατέβουμε εδώ, δε θα φανταζόμουν ποτέ ότι το μετά πραγματικά υπάρχει…»
«Ο μαύρος βασιλιάς είναι η προσωποποίηση της αυτοάρνησης, για να το κάνει αυτό. Δε δέχεται τον εαυτό του, ούτε το ρόλο και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του στην τάξη των πραγμάτων, και θέλει να επιβάλει νέα σχήματα. Αντί να λύσει ό,τι του συμβαίνει εκεί έξω, κατεβαίνει στον αντεστραμμένο κόσμο τραβώντας και όλους όσοι θα αποτελέσουν με κάποιο διεστραμμένο τρόπο κομμάτια του δικού του βασιλείου, διαιωνίζοντας το πρόβλημά του» δήλωσε απελπισμένος ο Βαλές κούπα.
«Και πού να δεις τι έκαναν στα έμβρυα!» είπε αινιγματικά ο στρατιώτης-χαμαιλέοντας.
«Τα έμβρυα;» ρώτησε, σαν να μην άκουσε καλά ο λευκός βασιλιάς. «Πάντα ήταν αψύς και οξύθυμος. Αυτό πλέον ξεπερνά τα όρια της ανοχής μου».
«Από παντού εξαφανίζονται οι λευκοί πεσσοί ή ακόμα και η πιθανότητα να γεννηθούν λευκοί πεσσοί, γιατί στα λευκά τετράγωνα, πάλι στο κέντρο της σκακιέρας, γεννιούνται οι νέοι πεσσοί και των δύο στρατοπέδων. Εκεί βρίσκεις και μωρά βασιλιάδες, des bébés rois!»
«Πώς αποκαλύπτεται σιγά σιγά η τάξη του αντεστραμμένου κόσμου! Στο κέντρο η μήτρα της ζωής και του θανάτου και το κάρβουνο των επικρατειών, ενώ η δράση τακτοποιείται τετραγωνισμένα στην αρχή και στο τέλος, ίσως και στην περιφέρεια των κατοικημένων τετραγώνων, στις δύο πρώτες και στις δύο τελευταίες γραμμές» διέκοψε σκεπτικός το στρατιώτη-χαμαιλέοντα ο λευκός μικρομέγαλος βασιλιάς.
«Αυτή η τάξη διαταράσσεται στο πυρήνα της, όμως! Γιατί τώρα δεν υπάρχει κανένας λευκός πεσσός στα μαύρα τετράγωνα των προαγωγών. Ένας καταστροφικός αέρας τσουρομάδησε στοχευμένα όλα τα δέντρα των αριστερών συστάδων. Στα λευκά τετράγωνα, όμως, της γέννησης, είναι πιο πολύπλοκο το θέμα, γιατί όλοι οι πεσσοί είναι στην αρχή διάφανοι και ανάκατοι στα δέντρα και των δύο συστάδων, αποκτούν χρώμα μετά. Το λευκό με το μαύρο χρώμα, δηλαδή, συνυπάρχουν, γεννιούνται στην ίδια μήτρα. Υποψιάζομαι ότι θα στείλει τις σκιές του, για να κόψουν ό,τι χρειάζονται, καταστρέφοντας τον υπόλοιπο καρπό. Εκεί ένας αέρας θα τα κατέστρεφε όλα, ενώ εκείνος χρειάζεται εφεδρείες για την περίπτωση μιας μελλοντικής επικράτησης» έγινε ακόμα πιο αναλυτικός ο στρατιώτης-χαμαιλέοντας.
«Ακόμα και μετά από τόσα ποτήρια μπίρας φαίνεται φρικτός ο τύπος! Χρειάζεται ένα καλό μάθημα. Να τον χώσουμε σε ένα βαρέλι γεμάτο με μπίρα ξανθή μέχρι να την πιει όλη και, όταν βγει, θα νομίζει ότι είναι βασίλισσα, όχι να φυσήξει δε θα μπορεί, αλλά ούτε να σφυρίξει!» θύμωσε ο Βαλές καρό.
«Αυτό είναι γενοκτονία!» είπε ο λευκός βασιλιάς πολύ σοβαρά.
«Ναι, και αυτό μία έκφραση ολοκληρωτισμού είναι. Ό,τι μπορεί να πάρει με το μέρος του, το αφομοιώνει, όπως έκανε με τα θυμωμένα παιχνίδια, που έγιναν σκιές. Ό,τι, όμως, του αντιστέκεται σθεναρά ή τον εμποδίζει, το αφανίζει. Si tu te rends compte, αν το έχεις αντιληφθεί, λευκέ βασιλιά, είσαι ο μόνος λευκός πεσσός που κινείται αυτήν τη στιγμή ελεύθερα στη σκακιέρα. Το στράτευμά σου αιχμαλωτίστηκε, οι λευκοί πεσσοί προαγωγής καταστράφηκαν και μόνο οι νέοι πεσσοί παραμένουν. Και αυτό, πάλι, αν δεν έχει ήδη αρχίσει το ξεδιάλεγμά τους από τα λευκά τετράγωνα στο κέντρο της σκακιέρας» ολοκλήρωσε ανήσυχος ο στρατιώτης-χαμαιλέοντας.
Ευτυχώς που οι Ρηγάδες έπαιζαν ακόμα τις «Σπουδές», γιατί μετά τις τόσες αποκαλύψεις τίποτα διαφορετικό δε θα ήταν ικανό να κατευνάσει τα νεύρα και την αναμενόμενα μαυρισμένη διάθεση όλων. Ούτε η φωτεινή αόρατη μπαλίτσα κατάφερνε πλέον να τονώσει λίγο το χρώμα στο προσωπάκι του μικρού Θωμά. Ο στρατιώτης-χαμαιλέοντας, σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε με κάθε άλλο είδος μουσικής, ήταν παραδόξως εξοικειωμένος με το Σοπέν, χάρις στον παππού Λορέντζο, που συχνά πυκνά έπαιζε δίσκους του στο γραμμόφωνο, και τώρα η επίδρασή του αποδεικνυόταν ακόμα μία φορά σωτήρια. Το ίδιο ίσχυε και για το λευκό βασιλιά, βέβαια, μετά από τόσα χρόνια συνύπαρξης μαζί του, αλλά και για το Θωμά, που είχε αρχίσει πια να μυείται στην κλασική μουσική, συγκατοικώντας ήδη τόσον καιρό με τον παππού του. Τα άλλα τραπουλόχαρτα, πάλι, έχοντας σταματήσει από ώρα να συζητούν μεταξύ τους, παρακολουθούσαν τις εξελίξεις στο τραπέζι, καθισμένα τα πιο πολλά κάτω, καταθλιμμένα και αισθανόμενα ανήμπορα ν’ αντιδράσουν αποτελεσματικά για τις Ντάμες ή για ό,τι άλλο. Μόνο τους λίγους σερβιτόρους διέκρινε μία κάποια κινητικότητα, ιδίως όταν απομάκρυναν τον ξεχειλισμένο με χρώμα του Μουτζούρη κουβά, προκειμένου να φέρουν στον Αρκούδο έναν άδειο. Και οι Ρηγάδες στα ίδια μήκη συντονίζονταν, παίζοντας στο πιάνο τους. Στην πραγματικότητα, σε άγνοια των υπολοίπων, όλα τα άκουγαν, αλλά δεν ήθελαν να το δείχνουν. Αδυνατούσαν να διαχειριστούν την κατάσταση. Αυτοί είχαν μόνο τον τίτλο άλλωστε, πάντα οι Βαλέδες αναδεικνύονταν πιο ικανοί στη δράση. Ακόμα και εκείνοι, όμως, είχαν μείνει τώρα εμβρόντητοι με όλα αυτά. Έτσι, κανείς δεν αντιλήφθηκε ένα ελαφρύ μεν, αλλά επίμονο χτύπημα στην πόρτα του «Μυστικού Σεντουκιού»…
«Ακριβώς…»
«Τίναζα πεθαμένους;»
«Τίναζες την ανάμνησή τους!»
«Γι’ αυτό είδα αξιωματικούς να τρέχουν διαγώνια και άλογα να καλπάζουν!» ενθουσιάστηκε ο Θωμάς, που επιτέλους καταλάβαινε το γιατί.
«Πώς μπολιάζονται εδώ νομίζεις τα πεσσόδεντρα για να καρπίσουν νέα; Από την τέφρα των άλλων… Και δεν είναι μόνο αυτά. Άλλη μία από τις απορίες σου, Τομά, αφορούσε τις νεκροπόλεις. Δεν είχα ιδέα για αυτά πριν κατέβω. Στα μαύρα τετράγωνα του κέντρου, εκτός από τις γραμμές 1-2 και 7-8, υπάρχει ένας χώρος που λειτουργεί και ως νεκρόπολη στρατιωτών διάφορων πολέμων και μαχών! Μπορείς να φανταστείς, λοιπόν, πόση πολεμική δραστηριότητα υπήρξε, ώστε να φτιάξουν μετά οι άνθρωποι στρατιωτάκια για να τους θυμούνται, comme petits souvenirs. Οι πεσσοί του σκακιού, επίσης, στα λευκά τετράγωνα γεννιούνται και στα μαύρα πεθαίνουν. Οι άλλοι στρατιώτες φιλοξενούνται εδώ, γιατί δεν έχουν πού αλλού να πάνε. Αυτό είναι το αρχετυπικό παιχνίδι στρατηγικής, άλλωστε. Είμαστε όλοι δημιουργήματα της συγκρουσιακής ανθρώπινης φύσης».
«Μάθαμε τουλάχιστον τη διαφορά των σκακόδεντρων, που βρίσκονται στις δύο πρώτες γραμμές κάθε πλευράς, και των πεσσόδεντρων, στα υπόλοιπα λευκά και μαύρα τετράγωνα της σκακιέρας! Αυτό παραδέχομαι ότι δεν το είχα παρατηρήσει» διαπίστωσε σχεδόν μονολογώντας και ικανοποιημένος με το συλλογισμό του ο Μουτζούρης.
«Δηλαδή οι παλιοί στρατιώτες θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν;» είδε ένα φως στο τούνελ στην πιθανότητα θετικής απόκρισης από το στρατιώτη-χαμαιλέοντα ο Θώμας, ψάχνοντας για πιθανούς συμμάχους.
«Εδώ κάτω μόνο η τέφρα τους υπάρχει. On pourrait dire qu’ils sont une sorte de fantômes! Ας πούμε ότι γίνονται ένα είδος στρατιωτών-φαντασμάτων. Οι ψυχές δε φαίνονται, μπορεί να τις νιώθεις, αλλά δύσκολα τις βλέπεις. Όσοι κατέβηκαν τώρα με το κάλεσμα του μαύρου βασιλιά είναι κυρίως νέα στρατιωτάκια. Οι πεσσοί και, σε άλλα σημεία, τα στρατιωτάκια καταλήγουν εδώ λόγω της φυσικής φθοράς του χρόνου ή με βίαιο θάνατο, αν τα σπάσουν ή αν καταστραφούν για κάποιο λόγο. Αν, όμως, υπήρχαν παλιοί στρατιώτες, σαν εμένα, je suis sûr que personne ne voudrait aller à la guerre! Κανείς τους δε θα ήθελε να πολεμήσει».
«Μα είναι σαφές! Τώρα αποκτά νόημα όλο αυτό!» είπε ο λευκός βασιλιάς, σαν να τα έβλεπε ξαφνικά όλα ξεκάθαρα μπροστά του. «Η τέφρα είναι το λυμένο, η σκόνη μιας ζωής, μιας κατάστασης που έχει τελειώσει. Σου είχα πει ξανά, Θωμά, αν θυμάσαι, πως εδώ κάτω απωθούνται οι φόβοι, οι αρνήσεις, τα φαντάσματα. Όπως γίνεται και με το ασυνείδητο των ανθρώπων. Αλλά και ό,τι ολοκληρώνεται γίνεται κομμάτι σου, που δε βλέπεις, μόνο το ανακαλείς όταν το χρειάζεσαι, τις πιο πολλές φορές χωρίς να το καταλαβαίνεις. Φαντάσου το αυτό μεγεθυσμένο. Εμείς δε θα έπρεπε να βρισκόμαστε τώρα εδώ. Ο κόσμος υπάρχει και αναπνέει εκεί όπου παίζεται το παιχνίδι. Τα στρατεύματά μας αναμετριόνται στα πεδία των μαχών του πάνω κόσμου. Είναι σαν να θέλει να μας καθηλώσει σε μία νεκρόπολη παιχνιδιών, ενώ είμαστε ακόμα ζωντανοί! Ας πούμε πως αυτός είναι ένας κόσμος ελεύθερος από βασιλιάδες και μάχες, εδώ αποτελούμε εμείς ανάμνηση για όσους είναι ήδη φευγάτοι. Ίσως κάποτε να είναι αυτή η κατάληξή μας, η πτώση στον σκακοπαράδεισο, όταν οι άνθρωποι σταματήσουν τελείως να πολεμούν και δε θα χρειάζονται πια παιχνίδια στρατηγικής, γιατί θα έχει αλλάξει τελείως η λογική της σκέψης τους. Δεν ξέρω αν ή πότε θα συμβεί αυτό, είμαι βέβαιος, ωστόσο, πως αυτή είναι η κρυφή ελπίδα κάθε αξιοπρεπή προτυπικού πεσσού, που φαντάζεται τη ζωή μετά. Δεν είναι όμως κάτι που θα γίνει τώρα, και σίγουρα όχι έτσι. Μέχρι να κατέβουμε εδώ, δε θα φανταζόμουν ποτέ ότι το μετά πραγματικά υπάρχει…»
«Ο μαύρος βασιλιάς είναι η προσωποποίηση της αυτοάρνησης, για να το κάνει αυτό. Δε δέχεται τον εαυτό του, ούτε το ρόλο και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του στην τάξη των πραγμάτων, και θέλει να επιβάλει νέα σχήματα. Αντί να λύσει ό,τι του συμβαίνει εκεί έξω, κατεβαίνει στον αντεστραμμένο κόσμο τραβώντας και όλους όσοι θα αποτελέσουν με κάποιο διεστραμμένο τρόπο κομμάτια του δικού του βασιλείου, διαιωνίζοντας το πρόβλημά του» δήλωσε απελπισμένος ο Βαλές κούπα.
«Και πού να δεις τι έκαναν στα έμβρυα!» είπε αινιγματικά ο στρατιώτης-χαμαιλέοντας.
«Τα έμβρυα;» ρώτησε, σαν να μην άκουσε καλά ο λευκός βασιλιάς. «Πάντα ήταν αψύς και οξύθυμος. Αυτό πλέον ξεπερνά τα όρια της ανοχής μου».
«Από παντού εξαφανίζονται οι λευκοί πεσσοί ή ακόμα και η πιθανότητα να γεννηθούν λευκοί πεσσοί, γιατί στα λευκά τετράγωνα, πάλι στο κέντρο της σκακιέρας, γεννιούνται οι νέοι πεσσοί και των δύο στρατοπέδων. Εκεί βρίσκεις και μωρά βασιλιάδες, des bébés rois!»
«Πώς αποκαλύπτεται σιγά σιγά η τάξη του αντεστραμμένου κόσμου! Στο κέντρο η μήτρα της ζωής και του θανάτου και το κάρβουνο των επικρατειών, ενώ η δράση τακτοποιείται τετραγωνισμένα στην αρχή και στο τέλος, ίσως και στην περιφέρεια των κατοικημένων τετραγώνων, στις δύο πρώτες και στις δύο τελευταίες γραμμές» διέκοψε σκεπτικός το στρατιώτη-χαμαιλέοντα ο λευκός μικρομέγαλος βασιλιάς.
«Αυτή η τάξη διαταράσσεται στο πυρήνα της, όμως! Γιατί τώρα δεν υπάρχει κανένας λευκός πεσσός στα μαύρα τετράγωνα των προαγωγών. Ένας καταστροφικός αέρας τσουρομάδησε στοχευμένα όλα τα δέντρα των αριστερών συστάδων. Στα λευκά τετράγωνα, όμως, της γέννησης, είναι πιο πολύπλοκο το θέμα, γιατί όλοι οι πεσσοί είναι στην αρχή διάφανοι και ανάκατοι στα δέντρα και των δύο συστάδων, αποκτούν χρώμα μετά. Το λευκό με το μαύρο χρώμα, δηλαδή, συνυπάρχουν, γεννιούνται στην ίδια μήτρα. Υποψιάζομαι ότι θα στείλει τις σκιές του, για να κόψουν ό,τι χρειάζονται, καταστρέφοντας τον υπόλοιπο καρπό. Εκεί ένας αέρας θα τα κατέστρεφε όλα, ενώ εκείνος χρειάζεται εφεδρείες για την περίπτωση μιας μελλοντικής επικράτησης» έγινε ακόμα πιο αναλυτικός ο στρατιώτης-χαμαιλέοντας.
«Ακόμα και μετά από τόσα ποτήρια μπίρας φαίνεται φρικτός ο τύπος! Χρειάζεται ένα καλό μάθημα. Να τον χώσουμε σε ένα βαρέλι γεμάτο με μπίρα ξανθή μέχρι να την πιει όλη και, όταν βγει, θα νομίζει ότι είναι βασίλισσα, όχι να φυσήξει δε θα μπορεί, αλλά ούτε να σφυρίξει!» θύμωσε ο Βαλές καρό.
«Αυτό είναι γενοκτονία!» είπε ο λευκός βασιλιάς πολύ σοβαρά.
«Ναι, και αυτό μία έκφραση ολοκληρωτισμού είναι. Ό,τι μπορεί να πάρει με το μέρος του, το αφομοιώνει, όπως έκανε με τα θυμωμένα παιχνίδια, που έγιναν σκιές. Ό,τι, όμως, του αντιστέκεται σθεναρά ή τον εμποδίζει, το αφανίζει. Si tu te rends compte, αν το έχεις αντιληφθεί, λευκέ βασιλιά, είσαι ο μόνος λευκός πεσσός που κινείται αυτήν τη στιγμή ελεύθερα στη σκακιέρα. Το στράτευμά σου αιχμαλωτίστηκε, οι λευκοί πεσσοί προαγωγής καταστράφηκαν και μόνο οι νέοι πεσσοί παραμένουν. Και αυτό, πάλι, αν δεν έχει ήδη αρχίσει το ξεδιάλεγμά τους από τα λευκά τετράγωνα στο κέντρο της σκακιέρας» ολοκλήρωσε ανήσυχος ο στρατιώτης-χαμαιλέοντας.
Ευτυχώς που οι Ρηγάδες έπαιζαν ακόμα τις «Σπουδές», γιατί μετά τις τόσες αποκαλύψεις τίποτα διαφορετικό δε θα ήταν ικανό να κατευνάσει τα νεύρα και την αναμενόμενα μαυρισμένη διάθεση όλων. Ούτε η φωτεινή αόρατη μπαλίτσα κατάφερνε πλέον να τονώσει λίγο το χρώμα στο προσωπάκι του μικρού Θωμά. Ο στρατιώτης-χαμαιλέοντας, σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε με κάθε άλλο είδος μουσικής, ήταν παραδόξως εξοικειωμένος με το Σοπέν, χάρις στον παππού Λορέντζο, που συχνά πυκνά έπαιζε δίσκους του στο γραμμόφωνο, και τώρα η επίδρασή του αποδεικνυόταν ακόμα μία φορά σωτήρια. Το ίδιο ίσχυε και για το λευκό βασιλιά, βέβαια, μετά από τόσα χρόνια συνύπαρξης μαζί του, αλλά και για το Θωμά, που είχε αρχίσει πια να μυείται στην κλασική μουσική, συγκατοικώντας ήδη τόσον καιρό με τον παππού του. Τα άλλα τραπουλόχαρτα, πάλι, έχοντας σταματήσει από ώρα να συζητούν μεταξύ τους, παρακολουθούσαν τις εξελίξεις στο τραπέζι, καθισμένα τα πιο πολλά κάτω, καταθλιμμένα και αισθανόμενα ανήμπορα ν’ αντιδράσουν αποτελεσματικά για τις Ντάμες ή για ό,τι άλλο. Μόνο τους λίγους σερβιτόρους διέκρινε μία κάποια κινητικότητα, ιδίως όταν απομάκρυναν τον ξεχειλισμένο με χρώμα του Μουτζούρη κουβά, προκειμένου να φέρουν στον Αρκούδο έναν άδειο. Και οι Ρηγάδες στα ίδια μήκη συντονίζονταν, παίζοντας στο πιάνο τους. Στην πραγματικότητα, σε άγνοια των υπολοίπων, όλα τα άκουγαν, αλλά δεν ήθελαν να το δείχνουν. Αδυνατούσαν να διαχειριστούν την κατάσταση. Αυτοί είχαν μόνο τον τίτλο άλλωστε, πάντα οι Βαλέδες αναδεικνύονταν πιο ικανοί στη δράση. Ακόμα και εκείνοι, όμως, είχαν μείνει τώρα εμβρόντητοι με όλα αυτά. Έτσι, κανείς δεν αντιλήφθηκε ένα ελαφρύ μεν, αλλά επίμονο χτύπημα στην πόρτα του «Μυστικού Σεντουκιού»…
Η συνέχεια στο επόμενο τεύχος…
Εικαστικά:
1) «Magritte’s CheckMate», Arepo.
2) «Quite Clear», Samuel Bak.
3) Πίνακας του Brock Butler.
4) «Knowledgeable», Samuel Bak.
Μουσική:
[vid1] Frederic Chopin, «Nocturnes», εκτέλεση Brigitte Engerer.
[vid2] Frederic Chopin, «Etudes», εκτέλεση Eliso Virsaladze.
Εικαστικά:
1) «Magritte’s CheckMate», Arepo.
2) «Quite Clear», Samuel Bak.
3) Πίνακας του Brock Butler.
4) «Knowledgeable», Samuel Bak.
Μουσική:
[vid1] Frederic Chopin, «Nocturnes», εκτέλεση Brigitte Engerer.
[vid2] Frederic Chopin, «Etudes», εκτέλεση Eliso Virsaladze.
| | |
RSS Feed
