Τέλης Ράπτης: «Στο Φεστιβάλ Υπερηφάνειας ερχόμαστε να δείξουμε το πρόσωπό μας μέρα μεσημέρι… Πρέπει να διώξουμε τη δική μας φοβία πρώτα ώστε να μας δει η κοινωνία…»
Το Σάββατο 9 Ιουνίου του 2012 πραγματοποιήθηκε στην πλατεία Κλαυθμώνος το Athens Pride, του οποίου τη διοργάνωση αναλαμβάνει η μη κερδοσκοπική εταιρία «Φεστιβάλ Υπερηφάνειας Αθήνας - Athens Pride». Με το σύνθημα «Αγάπα με, είναι δωρεάν» η όλη γιορτή της LGBT (Lesbian Gay Bisexual Transgender) ξεκίνησε από το πρωί με τα περίπτερα που παρείχαν στους επισκέπτες ενημερωτικά φυλλάδια και οτιδήποτε άλλο κατατοπιστικό για τις εκάστοτε δραστηριότητές τους. Το απόγευμα έγινε η καθιερωμένη παρέλαση με τα άρματα και το βράδυ ξεκίνησαν τα σόου με καλλιτέχνες που υποστήριξαν την εκδήλωση (δείτε τις συμμετοχές στο σχετικό site στο τέλος). Το CityMag με το Λεωνίδα Θεοδωρίδη και την Ιουλία Λυμπεροπούλου βρέθηκε εκεί και μίλησε με τον Τέλη Ράπτη, ένα από τα βασικά μέλη της επιτροπής διοργάνωσης.
Ιουλία Λυμπεροπούλου: «Τι είναι το Athens Pride;».
Τέλης Ράπτης: «Το Φεστιβάλ γκέι, λεσβιακής, αμφί και τρανς υπερηφάνειας. Είναι Φεστιβάλ στο οποίο ερχόμαστε για να είμαστε ο εαυτός μας. Ερχόμαστε να δείξουμε το ποιοι πραγματικά είμαστε, ερχόμαστε να δείξουμε το πρόσωπό μας μέρα μεσημέρι, κάτι πολύ σημαντικό. Πρέπει να διώξουμε τη δική μας φοβία πρώτα από όλα, έτσι ώστε να καταφέρουμε να μας δει και η κοινωνία, να φωνάξουμε ότι υπάρχουμε, να μπορέσουμε να διεκδικήσουμε περισσότερα πράγματα, πραγματική ισότητα, έναν κόσμο χωρίς ρατσισμό, χωρίς στιγματισμό».
Ι.Λ.: «Είναι εφικτό αυτό;».
Τ.Ρ.: «Κοίτα, πρέπει κάθε φορά να διαλέγουμε τις μάχες που δίνουμε. Θέτοντας στόχους που να είναι σχεδόν εφικτοί, γιατί πρέπει πάντα να κοιτάς και λίγο πιο πέρα. Αλλά, ακόμα κι αν φτάσεις το στόχο σου, ξέρεις ότι δεν τελείωσε ο αγώνας. Δηλαδή, αν υποθέσουμε ότι αύριο αλλάξει η κυβέρνηση και αποφασίσει πως το σύμφωνο συμβίωσης ισχύει και για τα ομόφυλα ζευγάρια, εμείς δε θα σταματήσουμε. Πάντα βάζουμε στόχους θεσμικούς και κοινωνικούς».
Ι.Λ.: «Στοχεύεις στο 12, για να φτάσεις στο 8-9».
Τ.Ρ. : «Γνωρίζοντας όμως ότι δε θα σταματήσω…».
Ι.Λ.: «Επαναπροσδιορίζεται διαρκώς».
Τ.Ρ. : «Ναι, μετά θα στοχεύσω στο 20 για να φτάσω στο 15 κ.ο.κ. Δεν έχει τέλος».
Ιουλία Λυμπεροπούλου: «Τι είναι το Athens Pride;».
Τέλης Ράπτης: «Το Φεστιβάλ γκέι, λεσβιακής, αμφί και τρανς υπερηφάνειας. Είναι Φεστιβάλ στο οποίο ερχόμαστε για να είμαστε ο εαυτός μας. Ερχόμαστε να δείξουμε το ποιοι πραγματικά είμαστε, ερχόμαστε να δείξουμε το πρόσωπό μας μέρα μεσημέρι, κάτι πολύ σημαντικό. Πρέπει να διώξουμε τη δική μας φοβία πρώτα από όλα, έτσι ώστε να καταφέρουμε να μας δει και η κοινωνία, να φωνάξουμε ότι υπάρχουμε, να μπορέσουμε να διεκδικήσουμε περισσότερα πράγματα, πραγματική ισότητα, έναν κόσμο χωρίς ρατσισμό, χωρίς στιγματισμό».
Ι.Λ.: «Είναι εφικτό αυτό;».
Τ.Ρ.: «Κοίτα, πρέπει κάθε φορά να διαλέγουμε τις μάχες που δίνουμε. Θέτοντας στόχους που να είναι σχεδόν εφικτοί, γιατί πρέπει πάντα να κοιτάς και λίγο πιο πέρα. Αλλά, ακόμα κι αν φτάσεις το στόχο σου, ξέρεις ότι δεν τελείωσε ο αγώνας. Δηλαδή, αν υποθέσουμε ότι αύριο αλλάξει η κυβέρνηση και αποφασίσει πως το σύμφωνο συμβίωσης ισχύει και για τα ομόφυλα ζευγάρια, εμείς δε θα σταματήσουμε. Πάντα βάζουμε στόχους θεσμικούς και κοινωνικούς».
Ι.Λ.: «Στοχεύεις στο 12, για να φτάσεις στο 8-9».
Τ.Ρ. : «Γνωρίζοντας όμως ότι δε θα σταματήσω…».
Ι.Λ.: «Επαναπροσδιορίζεται διαρκώς».
Τ.Ρ. : «Ναι, μετά θα στοχεύσω στο 20 για να φτάσω στο 15 κ.ο.κ. Δεν έχει τέλος».
Ι.Λ.: «Έξω από το Φεστιβάλ, πώς είναι η καθημερινότητα όλων αυτών των διακριτών ομάδων, που καταλήγουν ιδιαίτερες ακριβώς επειδή στιγματίζονται;».
Τ.Ρ.: «Υπάρχουν πολλά στερεότυπα. Το να λέει κάποιος εντάξει, μωρέ, δε με νοιάζει τι κάνεις στο κρεβάτι σου ή έχω και εγώ φίλους γκέι δεν είναι αποδοχή. Αποδοχή σημαίνει ότι σε αποδέχομαι για αυτό που είσαι, όπως είσαι, φορώντας τα φτερά, τα πούπουλα και τις γόβες. Απλώς το να έχεις φίλους γκέι δε λέει απαραίτητα κάτι. Δεν είμαι γκέι μόνο στο κρεβάτι μου, όταν πίνω καφέ είμαι γκέι, όταν μαγειρεύω είμαι γκέι. Και να μην αφήνουμε έξω το θέμα τρανς. Μην ξεχνάμε ότι ζούμε σε μία δύσκολη εποχή και οι τρανς μάς έχουν περισσότερο ανάγκη, είναι η ομάδα που δέχεται το μεγαλύτερο ρατσισμό και στιγματισμό, δεν έχουν καμία πρόσβαση σε εργασιακά δικαιώματα και γι’ αυτό πρέπει να σταθούμε δίπλα τους και να μην ξεχνάμε ότι η πόρτα της ισότητας πρέπει να ανοίξει για όλους, το γκέι, τη λεσβία, τον τρανς, την κραγμένη αδελφή, δεν πρέπει να μείνει ούτε ένας πίσω».
Ι.Λ.: «Για την ιστορία πες μας πώς ξεκίνησαν τα pride!».
Τ.Ρ.: «Τα pride ξεκίνησαν το 1969 στην Αμερική αφορμή ενός περιστατικού που συνέβη στο bar Stonewall Inn στη Νέα Υόρκη. Τότε γίνονταν διάφορες επιθέσεις από οργανωμένες ένοπλες ομάδες σε γκέι μαγαζιά, έδιωχναν τον κόσμο κτλ. Ώσπου μία μέρα μία τρανς σήκωσε μία πέτρα και την πέταξε πίσω στους αστυνομικούς. Ξεσηκώθηκαν όλοι και άρχισαν οι συγκρούσεις. Ξεχύθηκαν στους δρόμους, αυτό ήταν άτυπα το πρώτο pride. Ήταν η πρώτη φορά που κάποιος πρόβαλε μία πρώτη αντίσταση με μία συμβολική πράξη υποδηλώνοντας το υπάρχω και διεκδικώ. Στην Αθήνα, τώρα, είναι το όγδοο pride που γίνεται, κάθε φορά γιγαντώνεται, γίνεται πιο δυναμικό, ψάχνει ακόμα την ταυτότητά του και αυτό είναι που μου αρέσει πάρα πολύ. Έχει ενδιαφέρον, εφόσον για τον καθέναν που θα έρθει σήμερα εδώ είναι κάτι διαφορετικό. Για κάποιους είναι ένα πανηγύρι, για άλλους είναι μία βόλτα, για άλλους είναι δήλωση υπερηφάνειας».
Τ.Ρ.: «Υπάρχουν πολλά στερεότυπα. Το να λέει κάποιος εντάξει, μωρέ, δε με νοιάζει τι κάνεις στο κρεβάτι σου ή έχω και εγώ φίλους γκέι δεν είναι αποδοχή. Αποδοχή σημαίνει ότι σε αποδέχομαι για αυτό που είσαι, όπως είσαι, φορώντας τα φτερά, τα πούπουλα και τις γόβες. Απλώς το να έχεις φίλους γκέι δε λέει απαραίτητα κάτι. Δεν είμαι γκέι μόνο στο κρεβάτι μου, όταν πίνω καφέ είμαι γκέι, όταν μαγειρεύω είμαι γκέι. Και να μην αφήνουμε έξω το θέμα τρανς. Μην ξεχνάμε ότι ζούμε σε μία δύσκολη εποχή και οι τρανς μάς έχουν περισσότερο ανάγκη, είναι η ομάδα που δέχεται το μεγαλύτερο ρατσισμό και στιγματισμό, δεν έχουν καμία πρόσβαση σε εργασιακά δικαιώματα και γι’ αυτό πρέπει να σταθούμε δίπλα τους και να μην ξεχνάμε ότι η πόρτα της ισότητας πρέπει να ανοίξει για όλους, το γκέι, τη λεσβία, τον τρανς, την κραγμένη αδελφή, δεν πρέπει να μείνει ούτε ένας πίσω».
Ι.Λ.: «Για την ιστορία πες μας πώς ξεκίνησαν τα pride!».
Τ.Ρ.: «Τα pride ξεκίνησαν το 1969 στην Αμερική αφορμή ενός περιστατικού που συνέβη στο bar Stonewall Inn στη Νέα Υόρκη. Τότε γίνονταν διάφορες επιθέσεις από οργανωμένες ένοπλες ομάδες σε γκέι μαγαζιά, έδιωχναν τον κόσμο κτλ. Ώσπου μία μέρα μία τρανς σήκωσε μία πέτρα και την πέταξε πίσω στους αστυνομικούς. Ξεσηκώθηκαν όλοι και άρχισαν οι συγκρούσεις. Ξεχύθηκαν στους δρόμους, αυτό ήταν άτυπα το πρώτο pride. Ήταν η πρώτη φορά που κάποιος πρόβαλε μία πρώτη αντίσταση με μία συμβολική πράξη υποδηλώνοντας το υπάρχω και διεκδικώ. Στην Αθήνα, τώρα, είναι το όγδοο pride που γίνεται, κάθε φορά γιγαντώνεται, γίνεται πιο δυναμικό, ψάχνει ακόμα την ταυτότητά του και αυτό είναι που μου αρέσει πάρα πολύ. Έχει ενδιαφέρον, εφόσον για τον καθέναν που θα έρθει σήμερα εδώ είναι κάτι διαφορετικό. Για κάποιους είναι ένα πανηγύρι, για άλλους είναι μία βόλτα, για άλλους είναι δήλωση υπερηφάνειας».
Ι.Λ.: «Τι φοβάται τελικά η κοινωνία; Σε τι οφείλεται αυτή η ομοφοβία;».
Τ.Ρ.: «Φοβόμαστε ή αντιδράμε αρνητικά σε κάθε τι διαφορετικό ή που δεν το γνωρίζουμε. Και όλα τα θέματα που αφορούν το ρατσισμό, την ξενοφοβία ή οτιδήποτε άλλο ξεκινούν από αυτή την έννοια της διαφορετικότητας. Σχηματίζουμε μία ομάδα ανθρώπων με κοινά χαρακτηριστικά και όλοι οι υπόλοιποι τοποθετούνται απέναντί μας. Όπως κάποιοι κάποτε αποφάσισαν ότι στην Άρια φυλή θα είναι όλοι ψηλοί, ξανθοί και με γαλάζια μάτια. Ο σημερινός μελαχρινός και μελαψός, που τώρα δεν έχει πρόβλημα, στη ναζιστική Γερμανία θα ήταν διωκόμενος. Όλες οι μορφές ρατσισμού ανά περίοδο αλλάζουν. Είναι παράλογα τα αίτια που δημιουργούν τα κριτήρια τέτοιων διακρίσεων και διαφοροποιήσεων, δεν έχουν ανθρωποκεντρική λογική».
Ι.Λ.: «Τι έχεις να πεις στα παιδιά που φοβούνται ή διστάζουν να κάνουν το coming out τους; Ποιος θα τους υποστηρίξει αν η οικογένειά τους δε σταθεί δίπλα τους;».
Τ.Ρ.: «Το ζήτημα υποστήριξη είναι πολύ μεγάλο θέμα και η ίδια η κοινότητα έχει ένα πολύ μεγάλο θέμα. Πρέπει να αποκτήσουμε καλύτερες βάσεις, να υπάρξει πιο έντονη αλληλοϋποστήριξη και μέσα στην κοινότητα, καλύτερες οργανώσεις συνεκτικά δεμένες μεταξύ τους, έτσι ώστε να μπορέσουμε να υποστηρίξουμε άτομα που φοβούνται να το εκδηλώσουν. Επίσης, για ένα άτομο που βρίσκεται σε αυτήν τη θέση υπάρχουν πάρα πολλά εγχειρίδια που μπορεί να διαβάσει, ας ψάξει πρώτα μόνο του. Η ενημέρωση είναι το πρώτο και κύριο για να ξέρουμε ποιοι είμαστε και κυρίως για να έχουμε κατασταλάξει μέσα μας. Πρέπει πρώτα, δηλαδή, να αντιμετωπίσουμε τη δική μας εσωτερικευμένη ομοφοβία. Γιατί, αν κάνεις το coming out και προκύψει κάτι απρόβλεπτα δυσάρεστο, μπορεί να γίνουν πολύ χειρότερα τα πράγματα. Οπότε πρέπει πρώτα να έχουμε γερές βάσεις μέσα μας. Να ξέρεις πρώτα ποιος είσαι εσύ και μετά να μπεις στη διαδικασία να κάνεις και τους υπόλοιπους να σε ακούσουν».
Ι.Λ.: «Άρα το μήνυμα είναι η αυτοσυνειδητοποίηση πρώτα απ’ όλα».
Τ.Ρ.: «Πιστεύω ότι, όταν τα βρούμε με τον εαυτό μας, είναι ένα πρώτο βήμα για να μπορούμε να συντονιστούμε και με τους υπόλοιπους. Αλλά θέλει πολλή δουλειά αυτό. Δεν είναι εύκολη υπόθεση».
«Στο Φεστιβάλ υπερηφάνειας ερχόμαστε για να διεκδικήσουμε πραγματική ισότητα, έναν κόσμο χωρίς ρατσισμό, χωρίς στιγματισμό»
Τ.Ρ.: «Φοβόμαστε ή αντιδράμε αρνητικά σε κάθε τι διαφορετικό ή που δεν το γνωρίζουμε. Και όλα τα θέματα που αφορούν το ρατσισμό, την ξενοφοβία ή οτιδήποτε άλλο ξεκινούν από αυτή την έννοια της διαφορετικότητας. Σχηματίζουμε μία ομάδα ανθρώπων με κοινά χαρακτηριστικά και όλοι οι υπόλοιποι τοποθετούνται απέναντί μας. Όπως κάποιοι κάποτε αποφάσισαν ότι στην Άρια φυλή θα είναι όλοι ψηλοί, ξανθοί και με γαλάζια μάτια. Ο σημερινός μελαχρινός και μελαψός, που τώρα δεν έχει πρόβλημα, στη ναζιστική Γερμανία θα ήταν διωκόμενος. Όλες οι μορφές ρατσισμού ανά περίοδο αλλάζουν. Είναι παράλογα τα αίτια που δημιουργούν τα κριτήρια τέτοιων διακρίσεων και διαφοροποιήσεων, δεν έχουν ανθρωποκεντρική λογική».
Ι.Λ.: «Τι έχεις να πεις στα παιδιά που φοβούνται ή διστάζουν να κάνουν το coming out τους; Ποιος θα τους υποστηρίξει αν η οικογένειά τους δε σταθεί δίπλα τους;».
Τ.Ρ.: «Το ζήτημα υποστήριξη είναι πολύ μεγάλο θέμα και η ίδια η κοινότητα έχει ένα πολύ μεγάλο θέμα. Πρέπει να αποκτήσουμε καλύτερες βάσεις, να υπάρξει πιο έντονη αλληλοϋποστήριξη και μέσα στην κοινότητα, καλύτερες οργανώσεις συνεκτικά δεμένες μεταξύ τους, έτσι ώστε να μπορέσουμε να υποστηρίξουμε άτομα που φοβούνται να το εκδηλώσουν. Επίσης, για ένα άτομο που βρίσκεται σε αυτήν τη θέση υπάρχουν πάρα πολλά εγχειρίδια που μπορεί να διαβάσει, ας ψάξει πρώτα μόνο του. Η ενημέρωση είναι το πρώτο και κύριο για να ξέρουμε ποιοι είμαστε και κυρίως για να έχουμε κατασταλάξει μέσα μας. Πρέπει πρώτα, δηλαδή, να αντιμετωπίσουμε τη δική μας εσωτερικευμένη ομοφοβία. Γιατί, αν κάνεις το coming out και προκύψει κάτι απρόβλεπτα δυσάρεστο, μπορεί να γίνουν πολύ χειρότερα τα πράγματα. Οπότε πρέπει πρώτα να έχουμε γερές βάσεις μέσα μας. Να ξέρεις πρώτα ποιος είσαι εσύ και μετά να μπεις στη διαδικασία να κάνεις και τους υπόλοιπους να σε ακούσουν».
Ι.Λ.: «Άρα το μήνυμα είναι η αυτοσυνειδητοποίηση πρώτα απ’ όλα».
Τ.Ρ.: «Πιστεύω ότι, όταν τα βρούμε με τον εαυτό μας, είναι ένα πρώτο βήμα για να μπορούμε να συντονιστούμε και με τους υπόλοιπους. Αλλά θέλει πολλή δουλειά αυτό. Δεν είναι εύκολη υπόθεση».
«Στο Φεστιβάλ υπερηφάνειας ερχόμαστε για να διεκδικήσουμε πραγματική ισότητα, έναν κόσμο χωρίς ρατσισμό, χωρίς στιγματισμό»
Λεωνίδας Θεοδωρίδης: «Νομική κάλυψη υπάρχει; Πώς αντιμετωπίζει κάποιος, για παράδειγμα, τους εκβιασμούς που μπορεί να υπόκειται;».
Τ.Ρ.: «Οι θεσμοί υπάρχουν, αλλά δεν υπάρχει η βούληση από τα ίδια τα άτομα να βγουν και να καταγγείλουν κάτι τέτοιο, γιατί είναι σαν ένα δημόσιο outing».
Λ.Θ.: «Υπάρχει, όμως, το ενδεχόμενο και η δυνατότητα να τιμωρηθεί ο θύτης, απλώς δεν είναι ενήμερος. Είναι διάχυτη η εντύπωση ότι τέτοιες συμπεριφορές περνούν ατιμώρητες».
Τ.Ρ.: «Οφείλουμε, λοιπόν, ως άτομα να ενημερωθούμε για τα δικαιώματά μας, ώστε να μπορούμε και να τα διεκδικήσουμε».
Μετά την ενδιαφέρουσα συνέντευξη που μας παραχώρησε ο δυσεύρετος Τέλης, γιατί λόγω υποχρεώσεων διαρκώς μιλούσε με κόσμο και δε στεκόταν λεπτό, οπότε τον ευχαριστούμε για το χρόνο που μας διέθεσε, σταθήκαμε να πάρουμε μιαν ανάσα με το Λεωνίδα συζητώντας το απόσταγμα της εμπειρίας. Ανύποπτα, μεταξύ άλλων, μου προκάλεσε θλίψη με μία διαπίστωση που έκανε παραπέμποντάς στη φράση του Τέλη νωρίτερα: Δε λέει κάτι απλώς το να λες ότι έχεις φίλους γκέι. Η διαπίστωση ήταν η εξής:«Έγινε μόδα το να έχεις ένα φίλο γκέι, πολλοί μας έχουν σαν pet! Ένα φίλο να σε ντύνει, να σου φτιάχνει τα μαλλιά, να συζητάς τα γκομενικά σου» χωρίς να εισχωρεί το ερωτικό στοιχείο, εφόσον νιώθεις ασφάλεια, δηλαδή, κάτι που ενδεχομένως να υποδαυλίζεται σε μία φιλική σχέση με το αντίθετο φύλο. Και ήταν σαν να αναρωτιέται κατά βάθος με καταλαβαίνουν, με νοιάζονται, μ’ αγαπούν;
Τ.Ρ.: «Οι θεσμοί υπάρχουν, αλλά δεν υπάρχει η βούληση από τα ίδια τα άτομα να βγουν και να καταγγείλουν κάτι τέτοιο, γιατί είναι σαν ένα δημόσιο outing».
Λ.Θ.: «Υπάρχει, όμως, το ενδεχόμενο και η δυνατότητα να τιμωρηθεί ο θύτης, απλώς δεν είναι ενήμερος. Είναι διάχυτη η εντύπωση ότι τέτοιες συμπεριφορές περνούν ατιμώρητες».
Τ.Ρ.: «Οφείλουμε, λοιπόν, ως άτομα να ενημερωθούμε για τα δικαιώματά μας, ώστε να μπορούμε και να τα διεκδικήσουμε».
Μετά την ενδιαφέρουσα συνέντευξη που μας παραχώρησε ο δυσεύρετος Τέλης, γιατί λόγω υποχρεώσεων διαρκώς μιλούσε με κόσμο και δε στεκόταν λεπτό, οπότε τον ευχαριστούμε για το χρόνο που μας διέθεσε, σταθήκαμε να πάρουμε μιαν ανάσα με το Λεωνίδα συζητώντας το απόσταγμα της εμπειρίας. Ανύποπτα, μεταξύ άλλων, μου προκάλεσε θλίψη με μία διαπίστωση που έκανε παραπέμποντάς στη φράση του Τέλη νωρίτερα: Δε λέει κάτι απλώς το να λες ότι έχεις φίλους γκέι. Η διαπίστωση ήταν η εξής:«Έγινε μόδα το να έχεις ένα φίλο γκέι, πολλοί μας έχουν σαν pet! Ένα φίλο να σε ντύνει, να σου φτιάχνει τα μαλλιά, να συζητάς τα γκομενικά σου» χωρίς να εισχωρεί το ερωτικό στοιχείο, εφόσον νιώθεις ασφάλεια, δηλαδή, κάτι που ενδεχομένως να υποδαυλίζεται σε μία φιλική σχέση με το αντίθετο φύλο. Και ήταν σαν να αναρωτιέται κατά βάθος με καταλαβαίνουν, με νοιάζονται, μ’ αγαπούν;
Η υπαρξιακή μοναξιά που προβληματίζει τον καθένα μας ανεξαιρέτως, φαντάζομαι, είναι ήδη κάτι πολύ δύσκολο να αντιμετωπιστεί, πόσο μάλλον όταν αυτή, αντί να επουλώνεται με κάποιο τρόπο ή να λυτρώνεται ακόμα από τη διέξοδο που προσφέρει μία αρμονική συνύπαρξη στο πολυποίκιλτο της κοινωνίας, καταλήγει στο ακριβώς αντίθετο, την οριοθέτηση, το στιγματισμό και την απομόνωση. Αγελαίο ζώο ο άνθρωπος λειτουργεί πολύ συχνά με τους κανόνες του «εμείς» και «οι άλλοι». Επιθυμώντας και επιδιώκοντας, όμως, να ανήκει σε μία ομάδα με τα Χ ιδιαίτερα χαρακτηριστικά οδηγείται αναγκαστικά σε αποκλεισμούς και ομαδοποιήσεις, στερούμενος τελικά την ποικιλία και την πνευματική ανανέωση, όταν, αν μη τι άλλο, η ποικιλία και η εξέλιξη αποτελούν ιδιαίτερα γνωρίσματα της φύσης. Εκτός κι αν επικρατήσουν συνθήκες απομόνωσης, στις οποίες η φύση προσαρμόζεται για λόγους επιβίωσης. Οι άνθρωποι ωστόσο έχουν κριτήριο και δυνατότητα επιλογής. Ίσως να μην τους εξαναγκάζει κανείς περισσότερο από όσο οι ίδιοι τον εαυτό τους στην απομόνωση τη δική τους και των άλλων μέσα στο ή από το δικό τους μικρόκοσμο με το να επιλέγουν την αναδίπλωση στον εαυτό τους σε σχέση με τη διάχυση στον κόσμο, που στοχεύει στη γνώση και στην κατανόηση, με οδηγό την οποία δε θα πέφτουν σε τείχη στερεοτύπων, όντας απελευθερωμένοι από την τροχοπέδη του φόβου.
Βάζω δύσκολα; Το πνεύμα ταξιδεύει στο χρόνο, δε γνωρίζει χωρικά σύνορα και περιορισμούς. Ίσως μεταλλάσσεται, ίδιος χαμαιλέοντας αλλάζει μορφές και συνεχίζει να υπάρχει… Έχουν καεί, βιβλία, βιβλιοθήκες, άνθρωποι… από την αρχαιότητα έως σήμερα και εκείνο αναγεννάται από τις στάχτες του ξανά και ξανά πάντα πιο δυνατό και ανανεωμένο, γιατί διυλίζεται μέσα από τις καταστάσεις και τα νέα φίλτρα των εποχών. Δεν μένει στάσιμο, δε λιμνάζει, περνάει από δοκιμασίες και ωριμάζει αργά και σταδιακά σαν το καλό κρασί. Μεγαλώνει, δε γερνάει και η σοφία του το ωθεί στο να διερευνά τους δρόμους εκείνους που το ωθούν στη ζωή ανακαλύπτοντάς την ξανά και ξανά από την αρχή…
Ένα από τα βασικά επιχειρήματα αντίταξης στους ομοφυλόφιλους υπήρξε ανέκαθεν η αδυναμία αναπαραγωγής, πέραν του ότι σήμερα πλέον με πολλούς τρόπους ξεπερνιέται αυτό το εμπόδιο. Αν μπορεί κανείς, βέβαια, με κάποιο λογικό και πειστικό επιχείρημα να αντιταχθεί σε επιλογές που προκύπτουν φυσικά. Αποτελεί ταμπού, μέσα σε ένα πλαίσιο της γενικότερα διευρυμένης κοινωνικής υποκρισίας, όσο η αιμομιξία και η παιδεραστία, τις δύο τελευταίες δεόντως τιμούν όλες οι μικρές κοινωνίες και η ελληνική βεβαίως. Η διαφορά στην τελευταία ιδίως είναι η έλλειψη συναίνεσης, που τείνει στο βασανισμό και επιφέρει ψυχοσωματικό τραύμα στον ανήλικο. Όλα, όμως, αντιτίθενται σε ό,τι ένα κοινωνικό σύστημα θα χαρακτήριζε ως λειτουργικό και παραγωγικό για το ίδιο. Μήπως τελικά, επικεντρώνοντας την προσοχή στην ομοφυλοφιλία και αφήνοντας κατά μέρος τις άλλες δύο περιπτώσεις, η ίδια η κοινωνία μηχανοποιεί τους ανθρώπους σε συγκεκριμένα πρότυπα και για συγκεκριμένους ρόλους; Ένα ποσοστό, εξάλλου, υπάρχει και στη φύση για τον πληθυσμιακό έλεγχο των ειδών, στη φύση δε θεωρείται αφύσικο, πόσο μάλλον ανώμαλο. Ο άνθρωπος τι είναι φύση ή μηχανή; Μήπως είναι ένα κομμάτι φύσης που προσπαθεί να γίνει μηχανή προσαρμοσμένη σε πλαίσιο, αυτοματισμούς και κανόνες υποβαθμίζοντας κάποιες πλευρές που υπαγορεύουν την προσωπική επιλογή και προαίρεση;
Ένα από τα βασικά επιχειρήματα αντίταξης στους ομοφυλόφιλους υπήρξε ανέκαθεν η αδυναμία αναπαραγωγής, πέραν του ότι σήμερα πλέον με πολλούς τρόπους ξεπερνιέται αυτό το εμπόδιο. Αν μπορεί κανείς, βέβαια, με κάποιο λογικό και πειστικό επιχείρημα να αντιταχθεί σε επιλογές που προκύπτουν φυσικά. Αποτελεί ταμπού, μέσα σε ένα πλαίσιο της γενικότερα διευρυμένης κοινωνικής υποκρισίας, όσο η αιμομιξία και η παιδεραστία, τις δύο τελευταίες δεόντως τιμούν όλες οι μικρές κοινωνίες και η ελληνική βεβαίως. Η διαφορά στην τελευταία ιδίως είναι η έλλειψη συναίνεσης, που τείνει στο βασανισμό και επιφέρει ψυχοσωματικό τραύμα στον ανήλικο. Όλα, όμως, αντιτίθενται σε ό,τι ένα κοινωνικό σύστημα θα χαρακτήριζε ως λειτουργικό και παραγωγικό για το ίδιο. Μήπως τελικά, επικεντρώνοντας την προσοχή στην ομοφυλοφιλία και αφήνοντας κατά μέρος τις άλλες δύο περιπτώσεις, η ίδια η κοινωνία μηχανοποιεί τους ανθρώπους σε συγκεκριμένα πρότυπα και για συγκεκριμένους ρόλους; Ένα ποσοστό, εξάλλου, υπάρχει και στη φύση για τον πληθυσμιακό έλεγχο των ειδών, στη φύση δε θεωρείται αφύσικο, πόσο μάλλον ανώμαλο. Ο άνθρωπος τι είναι φύση ή μηχανή; Μήπως είναι ένα κομμάτι φύσης που προσπαθεί να γίνει μηχανή προσαρμοσμένη σε πλαίσιο, αυτοματισμούς και κανόνες υποβαθμίζοντας κάποιες πλευρές που υπαγορεύουν την προσωπική επιλογή και προαίρεση;
Μιλάμε για ένα ποσοστό, εξάλλου. Η άγνοια ανοίγει την πόρτα στο φόβο και ο τελευταίος στις διακρίσεις. Είναι σαν να ασκείται πίεση σε κάποιον να τρέφεται με πιπεριές, ενώ δεν τις μεταβολίζει, γιατί ζει σε μία κοινωνία όπου το κυρίως παραγόμενο και εξαγόμενο προϊόν είναι η πιπεριά, και μάλιστα η θέση που του ορίζεται είναι εκείνη του δοκιμαστή. Οφείλει επομένως να καταναλώνει τις πιπεριές στο πλαίσιο προώθησης των προϊόντων! Αυτός ο άνθρωπος επιστρέφει κάθε μέρα άρρωστος σπίτι. Η πολιτεία πιστεύει ότι ο οργανισμός του θα συνηθίσει, θα θεραπευτεί, θα αναμορφωθεί, σαν να πρόκειται για αρρώστια. Δεν είναι δυνατόν σε μία πιπεροπολιτεία να μην τρώνε όλοι τις πιπεριές της. Είναι ανωμαλία, νάζι και παραξενιά της φύσης, που αρέσκεται στο να μας βάζει τρικλοποδιές, για να οξύνει την επινοητικότητα και προνοητικότητά μας, ώστε να τις αποφεύγουμε. Έτσι σκέφτεται η πολιτεία!
Αυτός ο άνθρωπος, τώρα, αν δεν το πάρει απόφαση ότι θέλει να σταματήσει να κάνει εμετό κάθε μέρα επιστρέφοντας σπίτι με το να επιλέξει είτε να φύγει είτε να το δηλώσει ότι δεν μπορεί και δε θέλει να τρώει πιπεριές, ότι θα βρει κάτι άλλο να φάει, κάπου αλλού να εργαστεί, έστω και αντιμετωπίζοντας ένα σωρό προβλήματα, τότε θα γίνει ο πιο δυστυχής άνθρωπος αυτής της πολιτείας. Ξεσπώντας στον εαυτό του και στους άλλους, προκαλώντας σύγχυση στους ρόλους και ευρισκόμενος πάντα και ο ίδιος σε σύγχιση[1]…
Ολοκληρώνοντας θέλω να επισημάνω ότι πρόκειται για μία γιορτή για την αποδοχή της διαφορετικότητας, η οποία πρώτα και κύρια προϋποθέτει, βέβαια, την αυτοαποδοχή, όπως πολύ εύστοχα επεσήμανε ο Τέλης Ράπτης. Η μη αποδοχή της οδήγησε σε ακρότητες στο παρελθόν και θα συνεχίσει να οδηγεί αν δε γίνει συνείδηση ο σεβασμός στη διαφορετικότητα σε όλα τα επίπεδα. Ενθυμούμενη τη φράση του Χάινριχ Χάινε: «Όπου έχουν κάψει βιβλία θα καταλήξουν να καίνε ανθρώπους», υπενθυμίζω με τη σειρά μου όλες τις διαφορετικότητες που κάποτε χαρακτηρίστηκαν ως τέτοιες και κλείστηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, στιγματιζόμενες κοινωνικά και καταδιωκόμενες με στόχο όχι μόνο τη στηλίτευση αλλά και τον αφανισμό τους, παραθέτοντας μία εύστοχη φωτογραφία.
[1] Όπου σύγχυση (= μπέρδεμα, νοητική διαταραχή από το ρήμα συγχέω) και όπου σύγχιση (= ταραχή από το ρήμα συγχύζω).
Αυτός ο άνθρωπος, τώρα, αν δεν το πάρει απόφαση ότι θέλει να σταματήσει να κάνει εμετό κάθε μέρα επιστρέφοντας σπίτι με το να επιλέξει είτε να φύγει είτε να το δηλώσει ότι δεν μπορεί και δε θέλει να τρώει πιπεριές, ότι θα βρει κάτι άλλο να φάει, κάπου αλλού να εργαστεί, έστω και αντιμετωπίζοντας ένα σωρό προβλήματα, τότε θα γίνει ο πιο δυστυχής άνθρωπος αυτής της πολιτείας. Ξεσπώντας στον εαυτό του και στους άλλους, προκαλώντας σύγχυση στους ρόλους και ευρισκόμενος πάντα και ο ίδιος σε σύγχιση[1]…
Ολοκληρώνοντας θέλω να επισημάνω ότι πρόκειται για μία γιορτή για την αποδοχή της διαφορετικότητας, η οποία πρώτα και κύρια προϋποθέτει, βέβαια, την αυτοαποδοχή, όπως πολύ εύστοχα επεσήμανε ο Τέλης Ράπτης. Η μη αποδοχή της οδήγησε σε ακρότητες στο παρελθόν και θα συνεχίσει να οδηγεί αν δε γίνει συνείδηση ο σεβασμός στη διαφορετικότητα σε όλα τα επίπεδα. Ενθυμούμενη τη φράση του Χάινριχ Χάινε: «Όπου έχουν κάψει βιβλία θα καταλήξουν να καίνε ανθρώπους», υπενθυμίζω με τη σειρά μου όλες τις διαφορετικότητες που κάποτε χαρακτηρίστηκαν ως τέτοιες και κλείστηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, στιγματιζόμενες κοινωνικά και καταδιωκόμενες με στόχο όχι μόνο τη στηλίτευση αλλά και τον αφανισμό τους, παραθέτοντας μία εύστοχη φωτογραφία.
[1] Όπου σύγχυση (= μπέρδεμα, νοητική διαταραχή από το ρήμα συγχέω) και όπου σύγχιση (= ταραχή από το ρήμα συγχύζω).
Τριγωνικά διακριτικά κρατουμένων στο στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Buchenwald. Υπήρχαν διάφορες κατηγορίες, ενώ από κάτω καταγραφόταν ο αριθμός του κρατούμενου – εδώ δε φαίνεται παντού.
Κάποιες από τις κατηγορίες: Γερμανός πολιτικός κρατούμενος, Γάλλος πολιτικός κρατούμενος, Ισπανός πολιτικός κρατούμενος, Εβραίος πολιτικός κρατούμενος, Κρατούμενος Δράσης (σύλληψη σε διάρκεια απεργίας κτλ.), Εβραίος, Εγκληματίας, Μάρτυρας του Ιαχωβά, Τσιγγάνος, Ομοφυλόφιλος.
Πηγή: Topography of Terrors, Gestapo, SS and Reich Security Main Office on Wilhelm-and Prinz-Albrecht-Straße, σελ. 69.
Μέσα στο ίδιο κλίμα θα προτείνω μία ταινία, ένα βιβλίο και στο τέλος θα βρείτε κάποια links, για να ενημερωθείτε πάνω σε ό,τι αναφέρεται σε αυτή τη συνέντευξη ‒ κείμενο. Φυσικά, μόνο έναυσμα αποτελούν και αφορμή, η έρευνα, η αμφισβήτηση και η ανησυχία δε σταματούν ποτέ να ανοίγουν μονοπάτια και δρόμους…
Προτεινόμενη ταινία:
Στρέλλα (2009)
Κάποιες από τις κατηγορίες: Γερμανός πολιτικός κρατούμενος, Γάλλος πολιτικός κρατούμενος, Ισπανός πολιτικός κρατούμενος, Εβραίος πολιτικός κρατούμενος, Κρατούμενος Δράσης (σύλληψη σε διάρκεια απεργίας κτλ.), Εβραίος, Εγκληματίας, Μάρτυρας του Ιαχωβά, Τσιγγάνος, Ομοφυλόφιλος.
Πηγή: Topography of Terrors, Gestapo, SS and Reich Security Main Office on Wilhelm-and Prinz-Albrecht-Straße, σελ. 69.
Μέσα στο ίδιο κλίμα θα προτείνω μία ταινία, ένα βιβλίο και στο τέλος θα βρείτε κάποια links, για να ενημερωθείτε πάνω σε ό,τι αναφέρεται σε αυτή τη συνέντευξη ‒ κείμενο. Φυσικά, μόνο έναυσμα αποτελούν και αφορμή, η έρευνα, η αμφισβήτηση και η ανησυχία δε σταματούν ποτέ να ανοίγουν μονοπάτια και δρόμους…
Προτεινόμενη ταινία:
Στρέλλα (2009)
Σκηνοθέτης: Πάνος Κούτρας
Ηθοποιοί: Γιάννης Κοκιασμένος, Μίνα Ορφανού, Μπέτυ Βακαλίδου, Μίνως Θεοχάρης, Αργύρης Καββίδας κ.ά.
Δε θα κάνω περιγραφή, να τη δείτε. Κυκλοφορούν πολλές περιγραφές της εξάλλου. Δυο λόγια θα πω μόνο ως προσωπική άποψη. Κάποιοι τη χαρακτηρίζουν σκληρή ταινία. Ίσως γιατί θίγει θέματα ταμπού. Αλλά, με ένα σύντομο ξεσκόνισμα στην αρχαία τραγωδία, ξεπερνιέται η σκόπελος αυτής της έννοιας. Τη θεωρώ τρυφερή ταινία με έντονα συναισθηματικά στοιχεία. Αγγίζει θέματα άγνωστα για τους περισσότερους και μου άρεσε που ανέδειξε την ανθρώπινη πλευρά των χαρακτήρων, και μάλιστα με μια πνοή ρομαντισμού, επίσης με τα θετικά, τα αρνητικά και τις δυσκολίες τους, χωρίς εξάρσεις υπερβολής που θα τους μεταμόρφωναν σε καρικατούρες. Συμπυκνώνει αρκετές πλευρές της δύσκολης κοινωνικής πραγματικότητας των τρανς, μίας εκ των πιο αποκλεισμένων κοινωνικών ομάδων εν γένει. Εξισορροπεί, δηλαδή, με μία καλλιτεχνική αισθητική, για κινηματογράφο πρόκειται εξάλλου, τις γκροτέσκες διογκώσεις που δεν εξυπηρετούν, αλλά παραφράζουν και αποπροσανατολίζουν από την ουσία. Το δράμα, που ακροβατεί στα επίπεδα της τραγωδίας, κινείται άλλοτε στο επίκεντρο και άλλοτε παράλληλα με την ιστορία και έτσι αποκτά ενδιαφέρον χωρίς να κουράζει, όπως πλέκονται τα νήματα της πλοκής. Είναι μία ταινία ύμνος στην αγάπη σε μία διάχυση των μορφών και εκφράσεών της χωρίς στεγανά και χωρίς απαραίτητα να δηλώνεται ευθαρσώς, αλλά με το να φαίνεται στην πράξη από τις επιλογές των ηρώων.
Δείτε το τρέιλερ της ταινίας [εδώ]
Ηθοποιοί: Γιάννης Κοκιασμένος, Μίνα Ορφανού, Μπέτυ Βακαλίδου, Μίνως Θεοχάρης, Αργύρης Καββίδας κ.ά.
Δε θα κάνω περιγραφή, να τη δείτε. Κυκλοφορούν πολλές περιγραφές της εξάλλου. Δυο λόγια θα πω μόνο ως προσωπική άποψη. Κάποιοι τη χαρακτηρίζουν σκληρή ταινία. Ίσως γιατί θίγει θέματα ταμπού. Αλλά, με ένα σύντομο ξεσκόνισμα στην αρχαία τραγωδία, ξεπερνιέται η σκόπελος αυτής της έννοιας. Τη θεωρώ τρυφερή ταινία με έντονα συναισθηματικά στοιχεία. Αγγίζει θέματα άγνωστα για τους περισσότερους και μου άρεσε που ανέδειξε την ανθρώπινη πλευρά των χαρακτήρων, και μάλιστα με μια πνοή ρομαντισμού, επίσης με τα θετικά, τα αρνητικά και τις δυσκολίες τους, χωρίς εξάρσεις υπερβολής που θα τους μεταμόρφωναν σε καρικατούρες. Συμπυκνώνει αρκετές πλευρές της δύσκολης κοινωνικής πραγματικότητας των τρανς, μίας εκ των πιο αποκλεισμένων κοινωνικών ομάδων εν γένει. Εξισορροπεί, δηλαδή, με μία καλλιτεχνική αισθητική, για κινηματογράφο πρόκειται εξάλλου, τις γκροτέσκες διογκώσεις που δεν εξυπηρετούν, αλλά παραφράζουν και αποπροσανατολίζουν από την ουσία. Το δράμα, που ακροβατεί στα επίπεδα της τραγωδίας, κινείται άλλοτε στο επίκεντρο και άλλοτε παράλληλα με την ιστορία και έτσι αποκτά ενδιαφέρον χωρίς να κουράζει, όπως πλέκονται τα νήματα της πλοκής. Είναι μία ταινία ύμνος στην αγάπη σε μία διάχυση των μορφών και εκφράσεών της χωρίς στεγανά και χωρίς απαραίτητα να δηλώνεται ευθαρσώς, αλλά με το να φαίνεται στην πράξη από τις επιλογές των ηρώων.
Δείτε το τρέιλερ της ταινίας [εδώ]
Προτεινόμενο βιβλίο: Ομοφυλοφιλία: Μία Παγκόσμια Ιστορία
Μία πολύ ενδιαφέρουσα ιστορική αναδρομή από την αρχαιότητα έως τη σύγχρονη εποχή γίνεται στο σχετικά πρόσφατο βιβλίο Ομοφυλοφιλία: Μία Παγκόσμια Ιστορία, συλλογικό έργο, επιμέλεια Ρόμπερτ Άλντριχ, μτφρ. Μαργαρίτα Μηλιώρη, Εκδόσεις Πάπυρος, 2008.
Βρείτε κατατοπιστικές παρουσιάσεις του βιβλίου:
http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=66697
http://www.lesbian.gr/scene.php?t=entertainment&id=147
και
http://www.booksreview.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=61:-1609&catid=38:-2-2009&Itemid=55
Βρείτε στοιχεία για το Athens pride από την κεντρική του σελίδα:
http://www.athenspride.eu/
Βρείτε εδώ στοιχεία για το τι συνέβη στο Stonewall στις 28/06/1969:
http://www.outhistory.org/wiki/Stonewall_Riot_Police_Reports,_June_28,_1969
Photo Gallery: Athens Pride 2012 [εδώ]
Ιουλία Λυμπεροπούλου για το CityMag.
Φωτογραφίες: Λεωνίδας Θεοδωρίδης
Μία πολύ ενδιαφέρουσα ιστορική αναδρομή από την αρχαιότητα έως τη σύγχρονη εποχή γίνεται στο σχετικά πρόσφατο βιβλίο Ομοφυλοφιλία: Μία Παγκόσμια Ιστορία, συλλογικό έργο, επιμέλεια Ρόμπερτ Άλντριχ, μτφρ. Μαργαρίτα Μηλιώρη, Εκδόσεις Πάπυρος, 2008.
Βρείτε κατατοπιστικές παρουσιάσεις του βιβλίου:
http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=66697
http://www.lesbian.gr/scene.php?t=entertainment&id=147
και
http://www.booksreview.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=61:-1609&catid=38:-2-2009&Itemid=55
Βρείτε στοιχεία για το Athens pride από την κεντρική του σελίδα:
http://www.athenspride.eu/
Βρείτε εδώ στοιχεία για το τι συνέβη στο Stonewall στις 28/06/1969:
http://www.outhistory.org/wiki/Stonewall_Riot_Police_Reports,_June_28,_1969
Photo Gallery: Athens Pride 2012 [εδώ]
Ιουλία Λυμπεροπούλου για το CityMag.
Φωτογραφίες: Λεωνίδας Θεοδωρίδης
RSS Feed
