«Αναζητώντας την ουτοπία»
Η 4η προσωπική έκθεση ζωγραφικής του Ζώη Σάνη

  Τον περασμένο Νοέμβριο πραγματοποιήθηκε η 4η προσωπική έκθεση ζωγραφικής «Αναζητώντας την ουτοπία» του Ζώη Σάνη, που είναι ζωγράφος και μουσικός, στο Λαογραφικό Μουσείο Ιωαννίνων.
    Στα εγκαίνια παραβρέθηκαν πολλοί άλλοι καλλιτέχνες και εκπρόσωποι του πολιτισμού. Το CityMag ήταν στην εκδήλωση και αντάλλαξε με τον καλλιτέχνη απόψεις τόσο για τα πολιτιστικά δρώμενα στην επαρχία όσο και για τις σκέψεις ενός ζωγράφου.

Λεωνίδας Θεοδωρίδης: «Είναι η 4η προσωπική σου έκθεση ζωγραφικής εν μέσω κρίσης, θα λέγαμε. Τι διαφορές διακρίνεις μεταξύ αυτής και των προηγούμενων εκθέσεων;».

Ζώης Σάνης: «Για να είμαι ειλικρινής, λίγες. Δεν είναι πως πριν την κρίση ο κόσμος έρεε στις αίθουσες για να επισκεφτεί μια έκθεση ζωγραφικής. Το κοινό τέτοιων εκθέσεων διακρίνεται σε τρεις κατηγορίες. Η πρώτη είναι οι δικοί σου άνθρωποι, τα μέλη της οικογένειας, γνωστοί και φίλοι, επίσης, που πάντα περιμένουν να δουν τη νέα σου δουλειά. Η άλλη κατηγορία είναι οι συνάδελφοι ζωγράφοι αλλά και άνθρωποι από άλλους καλλιτεχνικούς χώρους, που έχουν και την πιο επικριτική ματιά. Και, τέλος, οι άνθρωποι της τέχνης, που τους αρέσουν τα καλλιτεχνικά χωρίς κάποιο ιδιαίτερα ενεργητικό ρόλο. Το ζήτημα είναι κυρίως το αν δίνεται η ευκαιρία να διοργανώνονται εκθέσεις. Το θέμα ξεκινά από την παραχώρηση χώρου, δωρεάν ή μη, και έπειτα έρχεται η τιμή εισόδου που θα καθοριστεί. Ευτυχώς η κρίση λειτούργησε εδώ θετικά με τη δωρεάν παραχώρηση χώρου και την ελεύθερη είσοδο».

Λ.Θ.: «Μου είπες πριν, καθώς βλέπαμε τους πίνακες, ότι ο τίτλος της έκθεσης “Αναζητώντας την ουτοπία” αποτελεί από μόνος του μία ουτοπία. Θέλεις να μας εξηγήσεις πιο συγκεκριμένα πώς το εννοείς;».

Ζ.Σ.: «Ξέρεις, ένας μεγάλος “μπελάς” του ζωγράφου είναι να βρει έναν ταιριαστό τίτλο για την εκάστοτε έκθεσή του. Όμως ο ζωγράφος την ώρα που δημιουργεί το μόνο που δεν έχει στο μυαλό του είναι το πώς θα ονομαστεί αργότερα η έκθεση, πόσο μάλλον όταν βρίσκεται ακόμα στον πρώτο του πίνακα. Επομένως, μιλάμε για μία δεδομένη ουτοπία από τη στιγμή που κανείς δεν μπορεί να “προβλέψει” την εξέλιξη μιας σειράς έργων, άρα και τον τίτλο τους. Έτσι, αποφάσισα για πρώτη φορά να προσδιορίσω τον τίτλο και όχι την έκθεση. Δηλαδή “Αναζητώντας τον τίτλο” σε μία ουτοπία. Κατά μια έννοια, σατιρίζει, μιας και οι περισσότεροι τίτλοι εκθέσεων έχουν πάντα έναν αφηρημένο και, υποτίθεται, “ψαγμένο” τίτλο».

Λ.Θ.: «Πολύ ωραία. Οπότε και εγώ θα σου κάνω τώρα την ερώτηση-“μπελά”. Ποιο από τα έργα σου ξεχωρίζεις;».

Ζ.Σ.: «Φαντάζομαι πως δε θέλεις την κλασική απάντηση: “Δεν μπορώ να ξεχωρίσω κανένα από τα έργα μου”. (γελάει)».

Λ.Θ.: «Ακριβώς. Αλλά, αν θέλεις, μπορείς να μας πεις κάποια λόγια για όσους ξεχωρίζεις. Για παράδειγμα, για τον πρώτο, για τον οποίο ομολογώ ότι δεν κατάλαβα πως πρόκειται για άντρα και όχι για γυναίκα».

Ζ.Σ.: «Με την πρώτη ματιά όλοι αυτό νομίζουνε. Βέβαια ο καθένας βλέπει σε κάθε πίνακα και διαφορετικά πράγματα. Ο συγκεκριμένος φανερώνει έναν άντρα που έχει φτάσει κάπου στο τέλος των δυνάμεών του, ίσως λόγω κάποιου χωρισμού, απόλυσης ή άλλου τραγικού συμβάντος. Ωστόσο μέσα σ’ αυτή την αίσθησή του συνειδητοποιεί πως κατά κάποιον τρόπο απελευθερώθηκε και από τα δεσμά των κοινωνικών στάτους. Γαλήνεψε και μέσα από εσωτερικές διεργασίες ανασυγκροτεί τη δύναμή του, ίσως για κάτι καλύτερο και πιο σπουδαίο».

Λ.Θ.: «Για το μεγάλο πίνακα με το τεράστιο κύμα τι ερμηνεία υπάρχει;».

Ζ.Σ.: «Καμία. Είναι, όπως είπες, ένα τεράστιο κύμα! (γελάει) Νομίζω ότι ο συγκεκριμένος πίνακας έχει τόσες ερμηνείες όσες σκέψεις μπορεί να έχει ένας άνθρωπος».

Λ.Θ.: «Και, για το τέλος, ο αγαπημένος μου πίνακας με το δάσος με το φωτεινό δέντρο».

Ζ.Σ.: «Ναι, είναι η κλασική απεικόνιση της μάζας και της μίας μονάδας που ξεχωρίζει με την ιδιαιτερότητά της μέσα σε αυτή. Είτε αφορά την εμφάνιση είτε ένα χαρακτηριστικό συμπεριφοράς, μπορεί και κάποιο ταλέντο που ξεδιπλώνεται. Το φωτεινό δέντρο είναι εκείνο που θα σώσει και όλα τα υπόλοιπα. Σε μια απειλή πυρκαγιάς (ολοκαύτωμα) ή υλοτόμησης (γενοκτονία) εκείνο θα μείνει μαρτυρικά στη θέση του ως σύμβολο μιας νέας αρχής. Έχει ένα μεσιακό χαρακτήρα και ένα άκρως αντιρατσιστικό μήνυμα».

Λ.Θ.: «Ζώη, σε ευχαριστούμε πολύ για αυτή την ευχάριστη συζήτηση και για τα όμορφα έργα σου και σου ευχόμαστε να κάνεις πολλές εκθέσεις με επιτυχία».

Ζ.Σ.: «Κι εγώ σας ευχαριστώ που ήρθατε και για τη φιλοξενία σας στο CityMag».


Λεωνίδας Θεοδωρίδης για το CityMag.
_____
Μπορείτε να επισκεφτείτε την έκθεση ζωγραφικής του Ζώη Σάνη «Αναζητώντας την ουτοπία» [εδώ] στο Photo Gallery.

«Ονειρευόμενος με τα χέρια», φράση αποδοσμένη στη νοηματική[1].

O Κάρλο Φανταούτσι (Carlo Fantauzzi) γεννήθηκε στο Αρπίνο (Arpino), πόλη της επαρχιακής περιοχής του Φροζινόνε (Frosinone) στην περιφέρεια του Λάτιο (Lazio). Είναι ένας κωφός αυτοδίδαχτος ζωγράφος, ο οποίος ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο συμμετέχοντας σε εκθέσεις ζωγραφικής. Έζησε ένα διάστημα στην Αμερική, όπου γνώρισε και γοητεύτηκε από την κουλτούρα των ιθαγενών Ινδιάνων, κάτι εμφανές σε ένα μέρος της θεματολογίας των έργων του. Δεν απέχει εξάλλου πολύ από τη δική του αντίληψη για τον κόσμο, καθώς υποστηρίζει την ελευθερία του πνεύματος και είναι λάτρης της φύσης επιδιδόμενος συχνά σε οδοιπορίες, απολαμβάνοντας το ψάρεμα και γενικά όντας σε αρμονική σχέση και συνύπαρξη με κάθε ζωντανό πλάσμα. Τα χρώματα, άλλωστε, και μάλιστα τα έντονα, αναδεικνύουν αυτά τα ερεθίσματα, ενώ ο τρόπος απόδοσής τους στον καμβά υποδηλώνει ένα είδος μουσικότητας όπως ο ίδιος την αντιλαμβάνεται εφόσον «ακούει με τα χέρια».
            Είχα τη χαρά να τον γνωρίσω στην έκθεσή του στην Galleria Giuseppe Cesari στο Αρπίνο, που διαρκεί από τις 15 Ιουλίου έως τις 15 Οκτωβρίου του 2012. Όσο μακριά κι αν ταξιδεύει, πάντα επιστρέφει στον τόπο του οργανώνοντας εκθέσεις και δίνοντας την ευκαιρία σε νέους ανθρώπους να γνωρίσουν το έργο του. Ένθερμος και πολύ εκφραστικός ο ίδιος και με διερμηνέα τον επαγγελματία φωτογράφο γιο του με κατατόπισε για τα ενδιαφέροντα, τις ασχολίες και την αγάπη του για τη ζωγραφική. Οι πίνακές του πραγματικά με μαγνήτισαν από το πρώτο κοίταγμα. Εδώ θα εκφράσω τις σκέψεις που μου γέννησαν τα έργα του, μοιραζόμενη επιλεκτικά ορισμένα μεταξύ όσων αποτυπώνουν χαρακτηριστικά την ποιότητα του χρώματος και των μορφών, φτάνοντας στη διαμόρφωση προσωπικού ύφους.
          Παρότι αυτοδίδαχτος, διαπιστώνει κανείς ότι οι όροι ναΐφ, άτεχνο και αδρή γραμμή δεν έχουν θέση στο έργο του συγκεκριμένου ζωγράφου. Ενώ οι θεματικές του μας παραδίδουν μία πληθώρα ιδεών, περασμένων πάντα από το δικό του φίλτρο. Έτσι, υπάρχουν θέματα θρησκευτικά, άλλα τοπικού ενδιαφέροντος με γωνιές της γενέτειράς του ή εμπνευσμένα από τους Ινδιάνους της Αμερικής, από την πραγματικότητα, από αφηρημένες ιδέες και από την πολεμική με τη γενικότερη έννοια του όρου. Οι πίνακές του και ο τρόπος που διαχειρίζεται το χρώμα έχουν την ένταση και τη δυναμική της μάχης, ενίοτε και με συγκρουσιακή ορμή. Οι μάχες μπορεί να είναι εικονικές, όπως γίνεται σε μία παρτίδα σκάκι, για παράδειγμα, όπου η σκηνή παραπέμπει, όμως, συμβολικά στη ζωή, αλλά μπορεί να είναι και εσωτερικές με κοινωνικές προεκτάσεις, όπως φαίνεται στους πίνακές του με μήνυμα εναντίωσης στα ναρκωτικά. Εκεί υπάρχει η σύγχυση, η δέσμευση σε ένα πάθος και ο εγκλωβισμός του ατόμου σε αυτό.
           Τα έργα του έχουν πάνω από ένα επίπεδο «γραφής». Ανάλογα με τη θεματική του μία από τις μεθόδους που ακολουθεί είναι το να εστιάζει σε ένα συγκεκριμένο αριθμό αντικειμένων, μεταξύ ενός και πέντε συνήθως, που τα προβάλλει «κρύβοντάς» τα στον πίνακα σε εμφανές σημείο. Τότε παρατάσσει τις μορφές του με οριζόντια, κάθετη ή και διαγώνια φορά. Τα «κρύβει» με την έννοια ότι από κάτω ή πίσω του το αντικείμενο λιώνει μέσα στα χρώματα που απλώνονται και αναμειγνύονται στον πίνακα ή κρύβεται κατά κυριολεξία πίσω από και μέσα σε ζωγραφικά πλέγματα· το κεντρικό θέμα αναδεικνύεται, στην ουσία, από εκεί σαν κρυμμένο μες στον πίνακα μήνυμα. Συμβολίζοντας ίσως έτσι τη δυσκολία έκφρασης και εκδήλωσης κάποιων καταστάσεων ή και τη δυσκολία του θεατή, όχι μόνο του πίνακα αλλά και του αυτόπτη μάρτυρα των εν ζωή γεγονότων, να τα εντοπίσει και να τα κατανοήσει. Βρίσκει όμως κανείς και αντιθετικά δίπολα που εντάσσονται στο έργο με ένα είδος συμμετρίας τόσο ως προς το σχέδιο όσο και ως προς το χρώμα.
        Αυτή η πολυπλοκότητα, ωστόσο, αποτελεί οικείο πεδίο δράσης για το ζωγράφο, γιατί διαθέτοντας την ιδιαιτερότητα που προσφέρει το βίωμα απουσίας ή υπολειτουργίας μίας αίσθησης έχει αναπτύξει και οξύνει την ικανότητα της παρατήρησης, καθώς και τη δυνατότητα έκφρασης, προκειμένου να επικοινωνήσει και με όσους κατέχουν και με όσους αγνοούν τη νοηματική. Αυτό το κατορθώνει, βέβαια, με τον καλύτερο τρόπο με τη ζωγραφική του, την οποία εξασκεί με ακάματο καθημερινό ζήλο. Το ζητούμενο, εξάλλου, είναι η επικοινωνία, και μάλιστα η βαθύτερη για την κατανόηση του κόσμου γύρω μας, με έναν αισθαντικό και όχι απαραίτητα εγκεφαλικό τρόπο, που ενίοτε κοσκινίζει αφαιρετικά τα συναισθήματα. Αναφέρομαι στο ξύπνημα των αισθήσεων, με στόχο να βάλουμε τον κόσμο μέσα μας με χαρά και καλή διάθεση. Έτσι μόνο χρώματα γεννιούνται μαζί και η πρόθεση διατήρησης με αγώνα αυτού του γίγνεσθαι. Τέτοια αίσθηση, λοιπόν, μου άφησαν με τη σειρά τους από την πρώτη στιγμή οι πίνακες του Κάρλο Φανταούτσι.
            Εκτός από έργα σε καμβά, τελευταία ζωγραφίζει και μικρές καμπάνες, ένα σήμα κατατεθέν του Αρπίνο, αφήνοντας και εκεί το δικό του ιδιαίτερο στίγμα. Ας κάνουμε μία μικρή παρένθεση, για να αναφερθούμε στην ιστορία αυτής της παράδοσης. Σύμφωνα με μία παλαιότερη εκδοχή της, το Σεπτέμβρη του 1772 άρχισαν αφορμή της μεταφοράς μίας εικόνας της Παναγίας από μία εκκλησία σε μία άλλη να χτυπούν ξαφνικά οι καμπάνες όλων των εκκλησιών στο Αρπίνο. Τότε καθιερώθηκε για πρώτη φορά η γιορτή των καμπάνων (la festa delle campanelle). Αργότερα τον Αύγουστο του 1925 ήρθε να προστεθεί σε αυτό το περιστατικό και ένα δεύτερο. Στην εκκλησία της S. Maria di Civita Falconara έπεσε η μεγάλη καμπάνα στο δεξί κλίτος εν μέσω πλήθους χωρίς να προκαλέσει θύματα. Έτσι, σε ανάμνηση των δύο γεγονότων η πρώτη Κυριακή του Σεπτέμβρη αφιερώθηκε σε αυτήν τη γιορτή. Έκτοτε κατασκευάζονται καμπάνες σε μινιατούρες από πηλό διακοσμημένες με παραδοσιακά μοτίβα[2]. Επί τη ευκαιρία να αναφέρουμε ότι αρχικά επιδόθηκε σε αυτή την ασχολία η οικογένεια Μαστρογιάνι, αγγειοπλάστες και χειροτέχνες γενικότερα, από την οποία κατάγονται ο γνωστός ηθοποιός Μαρτσέλο και ο επίσης γνωστός εικαστικός Ουμπέρτο Μαστρογιάνι.
            Ο Κάρλο Φανταούτσι, λοιπόν, για να επανέλθουμε στο θέμα μας, ζωγραφίζει καμπάνες μικρές, φτιαγμένες τόσο από πηλό όσο από μπρούντζο. Δεν αποκλείεται με την πληθωρικότητα και τη διάθεση πειραματισμού που τον διακρίνουν να επεκτείνει και να διοχετεύσει την ενεργητικότητά του σε νέες επιφάνειες μικρές ή μεγάλες. Εμείς αναμένουμε να μας εκπλήξει συνεχίζοντας να μας ταξιδεύει με τις εικόνες του στον κόσμο του «ακούγοντας με τα χέρια»!

____________________
[1] Elio Mercuri, Carlo Fantauzzi, Monti Tipografia, 2000, σελ. 52-53.

[2] http://fischiettidellaciociaria.wordpress.com/2009/12/28/le-campanelle-di-arpino/

λάδι σε καμβά, 60X80 εκ.

Πηγή: Omaggio alla mia Terra, Servizio Fotografico ‒ Fotoritocco, Computer Grafica Enrico Balla, 2010 σελ. 21.

«Scacco» (Σκάκι), λάδι σε καμβά, 50X70 εκ.

Πηγή: Elio Mercuri, Carlo Fantauzzi, Monti Tipografia, 2000, σελ. 28.

«Marionette» (Μαριονέτες), λάδι σε καμβά, 60X80 εκ.

Πηγή: Elio Mercuri, Carlo Fantauzzi, Monti Tipografia, 2000, σελ. 29.

«Giochi di Maschere» (Παιχνίδια με μάσκες), λάδι σε καμβά, 70X70 εκ.

Πηγή: Elio Mercuri, Carlo Fantauzzi, Monti Tipografia, 2000, σελ. 31.

«Memoria Di Carnevale» (Ανάμνηση Καρναβαλιού),

μικτή τεχνική σε καμβά, 70Χ70 εκ.

Πηγή: Elio Mercuri, Carlo Fantauzzi, Monti Tipografia, 2000, σελ. 37.

«Vertgine» (Ίλιγγος), λάδι σε καμβά, 60Χ80 εκ.

Πηγή: Elio Mercuri, Carlo Fantauzzi, Monti Tipografia, 2000, σελ. 38.

«Verso La Sconfitta» (Στο δρόμο προς την ήττα), λάδι σε καμβά, 60Χ80 εκ.

Πηγή: Elio Mercuri, Carlo Fantauzzi, Monti Tipografia, 2000, σελ. 39.

«Terremoto Ad Assisi» (Σεισμός στην Ασίζη), μικτή τεχνική σε καμβά, 50Χ70 εκ.

Πηγή: Elio Mercuri, Carlo Fantauzzi, Monti Tipografia, 2000, σελ. 42.

«Resurrezione» (Ανάσταση), μικτή τεχνική, 40Χ50 εκ.

Πηγή: Elio Mercuri, Carlo Fantauzzi, Monti Tipografia, 2000, σελ. 49.

«Stigmate» (Στίγματα).

«No Alla Droga» (Όχι στα Ναρκωτικά), λάδι σε καμβά, 80Χ80 εκ.

Ο πίνακας κέρδισε το Μεγάλο Βραβείο στην Μπιενάλε σύγχρονης τέχνης με θέμα «Παιδιά και Έφηβοι στο Περιθώριο», που διοργανώθηκε στη Ρώμη από 29/05 έως 9/06 του 2012.

«Tenera Età ‒ Inizio Alla Droga» (Ευαίσθητα Χρόνια ‒ Ξεκινώντας τα Ναρκωτικά), μικτή τεχνική, 80Χ80.

Ο πίνακας συμμετείχε στην Μπιενάλε σύγχρονης τέχνης με θέμα «Παιδιά και Έφηβοι στο Περιθώριο», που διοργανώθηκε στη Ρώμη από 29/05 έως 9/06 του 2012.

«Violenza» (Βία), λάδι σε καμβά, 60Χ80.

Ο πίνακας συμμετείχε στην Μπιενάλε σύγχρονης τέχνης με θέμα «Παιδιά και Έφηβοι στο Περιθώριο», που διοργανώθηκε στη Ρώμη από 29/05 έως 9/06 του 2012.

«Indiani D’ America ‒ Amoreggiare»

(Ινδιάνοι ‒ Eρωτοτροπώντας), λάδι σε καμβά, 70Χ70.

«Eagle’s Eye» (Το μάτι του αετού), λάδι δε καμβά, 80Χ80.

«Indiani D’ America» (Ινδιάνοι).

Ο Κάρλο Φανταούτσι επιδίδεται στη διακόσμηση μικρών καμπάνων.

Όποιοι πίνακες και φωτογραφίες δεν αναφέρουν πηγή προέρχονται από το αρχείο του λογαριασμού Fasebook του Carlo Fantauzzi, όπου τα αναρτά ο ίδιος.

Όποιος επιθυμεί μπορεί να βρει τα έργα του και να πληροφορηθεί περαιτέρω το διαδίκτυο:

στην επίσημη ιστοσελίδα του Carlo Fantauzzi:
http://www.fantauzzi.com/index.php

στο προσωπικό του κανάλι στο YouTube:
http://www.youtube.com/user/carlofantauzzi

και στον ιστότοπο του Flickr:
http://www.flickr.com/photos/carlofantauzzi/page3/


Ιουλία Λυμπεροπούλου για το CityMag