ΑΛΧΗΜΕΙΑ
γράφει ο Mr.Mystirius
Η λέξη αλχημεία ετυμολογικά προέρχεται από την αραβική al-kīmiyā (ο χυμός), που με τη σειρά της κατάγεται από την ελληνική «χημεία», δηλαδή, τη μελέτη των χυμών. Οι πρώτες ιστορικά καταγεγραμμένες αναφορές της αλχημείας συναντώνται στην αρχαία Αίγυπτο. Από τις απαρχές της, η αλχημεία θεωρήθηκε η τέχνη που είχε ως κύριο, ίσως και μοναδικό, σκοπό της τη μελέτη των στοιχείων του κόσμου. Γι’ αυτόν το λόγο δε θεωρείται άδικα η πρόδρομη επιστήμη της σημερινής χημείας. Από τα πρώτα χρόνια της εμφάνισής της η «επιστήμη» της αλχημείας είχε ως πρωταρχικό σκοπό την επίτευξη του «Μεγάλου Έργου», δηλαδή τη μετατροπή οποιουδήποτε ελάσσονος στοιχείου σε πιο πολύτιμο. Στη συνέχεια, επικέντρωσε το ενδιαφέρον της στην αναζήτηση της «Φιλοσοφικής Λίθου», στη γνώση που θα επέτρεπε τη μετατροπή κάθε ουσίας σε χρυσό.
Η ευρωπαϊκή αλχημική δραστηριότητα ξεκινάει από τις ελληνικές και λατινικές μεταφράσεις αραβικών και αραμαϊκών αλχημικών κειμένων. Έτσι, οι τεχνικές της αλχημείας γίνονται γνωστές στο δυτικό κόσμο, αποτελώντας ένα μεγαλοπρεπές και απελπιστικά δυσνόητο την ίδια στιγμή μείγμα εσωτερικής και φιλοσοφικής σκέψης. Από τον Ερμή τον Τρισμέγιστο και τον Απολλώνιο μέχρι τους αρχαίους φιλόσοφους, η αλχημεία μεταφέρεται στην καρδιά της Ευρώπης, στα μέσα του 2ου αι. μ.Χ., με κύριο χαρακτηριστικό της την απόκρυφη γνώση.
Αυτή την περίοδο ξεκινά ο διαχωρισμός ανάμεσα στον αποκρυφισμό και την αλχημεία, με την εξής βάση: «Όταν επιδιώκουμε να αλλάξουμε τον εαυτό μας (εσωτερικό), τότε η τέχνη ονομάζεται ερμητική (σύμφωνα με της διδασκαλίες του Ερμή του Τρισμέγιστου), ενώ, όταν επιδιώκουμε να αλλάξουμε ένα φυσικό στοιχείο (εξωτερικό), τότε η τέχνη αυτή ονομάζεται αλχημεία». Στη συνέχεια, η αλχημική σκέψη το Μεσαίωνα παρέμεινε σχεδόν πάντα βαθύτατα θρησκευτική, αν και στενά συνδεδεμένη με το νεοπλατωνισμό.
Οι αποκρυφιστικές τάσεις της εποχής αλλά και τα μεγάλα ρεύματα που διαμορφώθηκαν ακόμα και κάτω από τους καταπιεστικούς θεσμούς της εκκλησίας και του κράτους έδωσαν και μια άλλη, ίσως πιο σημαντική, διάσταση στην αναζήτηση του εσωτερικού και πνευματικού κόσμου, κυνηγώντας ακόμα και το μυστικό της αθανασίας και την ανακάλυψη ανώτερων υπερβατικών διαστάσεων. Ο «Σμαράγδινος Πίνακας» του Ερμή του Τρισμέγιστου αποτελεί το κυριότερο, από φιλοσοφικής πλευράς, κείμενο της αλχημείας. Οι θρύλοι για την προέλευσή του είναι πάμπολλοι. Λέγεται ότι ανακαλύφθηκε από το Μέγα Αλέξανδρο, ενώ άλλοι λένε ότι έπεσε από το στέμμα του «Έκπτωτου Αγγέλου» και άλλοι, πάλι, το αποδίδουν σε μία οντότητα ονόματι «Jabir». Το κείμενο αναφέρει πολλά για μια ενότητα, τη μονάδα ενός και μόνο πράγματος, του αιθέρα, και για μια αόρατη φυσική ενέργεια που υπάρχει παντού.
Η μεσαιωνική αλχημεία, όμως, περιλαμβάνει ένα πλήθος θρησκευτικών, ιστορικών και κοινωνιολογικών στοιχείων της εποχής. Κάποια από αυτά είναι η περιβόητη αναζήτηση του «Άγιου Δισκοπότηρου», η υπερφυσική ιδιότητα που διαθέτει το αίμα ενός δράκου και άλλα πολλά, σχεδόν μαγικά στοιχεία, που αντικατέστησαν την έννοια της «Φιλοσοφικής Λίθου». Ταυτόχρονα συνδέθηκε και με μια σειρά καμπαλιστικών στοιχείων. Αυτό συνέβη επειδή οι αλχημικές μελέτες μετατρέπονταν εύκολα σε μεταφυσικές αναζητήσεις και ανησυχίες, για την ανθρώπινη ευδαιμονία, τη θεραπεία όλων των ασθενειών, την πνευματική φώτιση και, σε υπέρτατο στάδιο, για την επίτευξη της αθανασίας.
Στα εγχειρίδια των μεγάλων αλχημιστών που διασώθηκαν μετά την Αναγέννηση, και που πιστεύεται ότι βρίσκονται σήμερα στην υπόγεια βιβλιοθήκη του Βατικανού, φαίνεται έντονα και με σαφείς αναφορές η ηθική και πνευματική αναμόρφωση του ανθρώπου, ό,τι για το μεσαιωνικό κλήρο αποτελούσε επαρκή ένδειξη αιρετικής και επομένως επικίνδυνης σκέψης. Η Ιερά Εξέταση ήταν ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης αυτών των δραστηριοτήτων, που τάραζαν την κυριαρχία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.
Mr. Mystirius
(Αυτήν τη χρονιά θα παρουσιαστούν μια σειρά απόκρυφων κειμένων που θα εξηγούν εκτενέστερα τη «Φιλοσοφική Λίθο», το «Μεγάλο Έργο», «τον Ερμή τον Τρισμέγιστο», το «Σμαράγδινο Πίνακα», τον «Έκπτωτο Άγγελο», το «Άγιο Δισκοπότηρο», την «Ιερά Εξέταση», το «Βιτρούβιο Άντρα» και άλλους αποκρυφιστικούς και μυστικιστικούς κώδικες).
Η ευρωπαϊκή αλχημική δραστηριότητα ξεκινάει από τις ελληνικές και λατινικές μεταφράσεις αραβικών και αραμαϊκών αλχημικών κειμένων. Έτσι, οι τεχνικές της αλχημείας γίνονται γνωστές στο δυτικό κόσμο, αποτελώντας ένα μεγαλοπρεπές και απελπιστικά δυσνόητο την ίδια στιγμή μείγμα εσωτερικής και φιλοσοφικής σκέψης. Από τον Ερμή τον Τρισμέγιστο και τον Απολλώνιο μέχρι τους αρχαίους φιλόσοφους, η αλχημεία μεταφέρεται στην καρδιά της Ευρώπης, στα μέσα του 2ου αι. μ.Χ., με κύριο χαρακτηριστικό της την απόκρυφη γνώση.
Αυτή την περίοδο ξεκινά ο διαχωρισμός ανάμεσα στον αποκρυφισμό και την αλχημεία, με την εξής βάση: «Όταν επιδιώκουμε να αλλάξουμε τον εαυτό μας (εσωτερικό), τότε η τέχνη ονομάζεται ερμητική (σύμφωνα με της διδασκαλίες του Ερμή του Τρισμέγιστου), ενώ, όταν επιδιώκουμε να αλλάξουμε ένα φυσικό στοιχείο (εξωτερικό), τότε η τέχνη αυτή ονομάζεται αλχημεία». Στη συνέχεια, η αλχημική σκέψη το Μεσαίωνα παρέμεινε σχεδόν πάντα βαθύτατα θρησκευτική, αν και στενά συνδεδεμένη με το νεοπλατωνισμό.
Οι αποκρυφιστικές τάσεις της εποχής αλλά και τα μεγάλα ρεύματα που διαμορφώθηκαν ακόμα και κάτω από τους καταπιεστικούς θεσμούς της εκκλησίας και του κράτους έδωσαν και μια άλλη, ίσως πιο σημαντική, διάσταση στην αναζήτηση του εσωτερικού και πνευματικού κόσμου, κυνηγώντας ακόμα και το μυστικό της αθανασίας και την ανακάλυψη ανώτερων υπερβατικών διαστάσεων. Ο «Σμαράγδινος Πίνακας» του Ερμή του Τρισμέγιστου αποτελεί το κυριότερο, από φιλοσοφικής πλευράς, κείμενο της αλχημείας. Οι θρύλοι για την προέλευσή του είναι πάμπολλοι. Λέγεται ότι ανακαλύφθηκε από το Μέγα Αλέξανδρο, ενώ άλλοι λένε ότι έπεσε από το στέμμα του «Έκπτωτου Αγγέλου» και άλλοι, πάλι, το αποδίδουν σε μία οντότητα ονόματι «Jabir». Το κείμενο αναφέρει πολλά για μια ενότητα, τη μονάδα ενός και μόνο πράγματος, του αιθέρα, και για μια αόρατη φυσική ενέργεια που υπάρχει παντού.
Η μεσαιωνική αλχημεία, όμως, περιλαμβάνει ένα πλήθος θρησκευτικών, ιστορικών και κοινωνιολογικών στοιχείων της εποχής. Κάποια από αυτά είναι η περιβόητη αναζήτηση του «Άγιου Δισκοπότηρου», η υπερφυσική ιδιότητα που διαθέτει το αίμα ενός δράκου και άλλα πολλά, σχεδόν μαγικά στοιχεία, που αντικατέστησαν την έννοια της «Φιλοσοφικής Λίθου». Ταυτόχρονα συνδέθηκε και με μια σειρά καμπαλιστικών στοιχείων. Αυτό συνέβη επειδή οι αλχημικές μελέτες μετατρέπονταν εύκολα σε μεταφυσικές αναζητήσεις και ανησυχίες, για την ανθρώπινη ευδαιμονία, τη θεραπεία όλων των ασθενειών, την πνευματική φώτιση και, σε υπέρτατο στάδιο, για την επίτευξη της αθανασίας.
Στα εγχειρίδια των μεγάλων αλχημιστών που διασώθηκαν μετά την Αναγέννηση, και που πιστεύεται ότι βρίσκονται σήμερα στην υπόγεια βιβλιοθήκη του Βατικανού, φαίνεται έντονα και με σαφείς αναφορές η ηθική και πνευματική αναμόρφωση του ανθρώπου, ό,τι για το μεσαιωνικό κλήρο αποτελούσε επαρκή ένδειξη αιρετικής και επομένως επικίνδυνης σκέψης. Η Ιερά Εξέταση ήταν ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης αυτών των δραστηριοτήτων, που τάραζαν την κυριαρχία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.
Mr. Mystirius
(Αυτήν τη χρονιά θα παρουσιαστούν μια σειρά απόκρυφων κειμένων που θα εξηγούν εκτενέστερα τη «Φιλοσοφική Λίθο», το «Μεγάλο Έργο», «τον Ερμή τον Τρισμέγιστο», το «Σμαράγδινο Πίνακα», τον «Έκπτωτο Άγγελο», το «Άγιο Δισκοπότηρο», την «Ιερά Εξέταση», το «Βιτρούβιο Άντρα» και άλλους αποκρυφιστικούς και μυστικιστικούς κώδικες).
RSS Feed
