Μετάνοια ή μεταμέλεια;
γράφει η Νεφέλη Π.Ζ.
Οι άνθρωποι, μηδενός εξαιρουμένου, κάνουμε πράγματα για τα οποία μετανιώνουμε. Κάποιοι από εμάς βέβαια μετανιώνουμε και για πράγματα που δεν κάναμε όταν αυτό ήταν εφικτό. Το ερώτημα είναι νιώθουμε μετάνοια ή μεταμέλεια; Οι δύο αυτές έννοιες είναι εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους, ωστόσο οι περισσότεροι από εμάς χρησιμοποιούμε τη λέξη «μετάνοια» για όλες τις περιπτώσεις, χωρίς, φυσικά, αυτό να υφίσταται.
Η λέξη μετάνοια έχει μέσα της τις λέξεις μετά + νοέω, νοῦς-νοός, κρίση. Η συναίσθηση δηλαδή κάποιου για το κακό ή για το σφάλμα που έκανε και η αλλαγή/μεταστροφή του νου.
Ενώ η λέξη μεταμέλεια έχει μέσα της τις λέξεις μετά + μέλω, το αίσθημα δηλαδή της ντροπής, της στενοχώριας που έχει κάποιος για ό,τι έκανε ή για ό,τι παρέλειψε να κάνει.
Σύμφωνα με τους Πατέρες της εκκλησίας μας, η μετάνοια είναι η στροφή μας προς το Θεό όπου φεύγουμε από τους ηθικούς κώδικες που μας γεμίζουν ενοχές, αποποιούμαστε τα γήινα και στρεφόμαστε σε Εκείνον που με τη θυσία Του μας απάλλαξε από τις συνέπειες της αμαρτίας.
Αντίθετα, η μεταμέλεια μας ελαφρύνει ίσως λίγο κατά την εξομολόγηση, αλλά δεν μας οδηγεί στην ανάπαυση που δίνει ο Θεός όταν Του δώσουμε την καρδιά μας.
Με τη μετάνοια απομακρυνόμαστε από την αμαρτία και στρεφόμαστε προς Τον Θεό, ενώ με τη μεταμέλεια λυπούμαστε, στεναχωριόμαστε, θέλουμε να απαλλαγούμε από κάθε αρνητικό συναίσθημα που προκάλεσε το οποιοδήποτε λάθος μας, χωρίς όμως να έχουμε πραγματική μεταστροφή από την αμαρτία.
Η μεταμέλεια έχει εγωκεντρισμό, διότι μέσω αυτής προσπαθούμε να αντικαταστήσουμε την εικόνα μας μέσα μας και γύρω μας από την οποιαδήποτε πράξη η οποία μας έκανε να συμπεριφερθούμε άσχημα, μας έκανε να στεναχωρηθούμε, να ντραπούμε, να νιώσουμε τύψεις και ενοχές, προς τον εαυτό μας αλλά και προς τους γύρω μας. Ο εγωκεντρισμός δεν χωράει στη μετάνοια. Η μετάνοια είναι ένα συναίσθημα ύψιστο, μέγιστο, που μας οδηγεί σε πραγματική γαλήνη, ειρήνη και αγάπη. Λίγοι από εμάς φτάνουμε στο σημείο της μετάνοιας, αντίθετα, όλοι μας νιώσαμε κάποιες στιγμές στη ζωή μας μεταμέλεια.
Το να φτάνουμε να εξομολογηθούμε τις αμαρτίες μας δεν σημαίνει πως δείχνει και έμπρακτη μετάνοια, συνήθως είναι μεταμέλεια και μόνο.
Και δε θα αναφερθώ εδώ ούτε θα προσπαθήσω να πείσω για την αξία ή όχι του μυστηρίου της εξομολόγησης, γιατί είναι κάτι πολύ προσωπικό για τον καθένα και χρήζει ιδιαίτερης προσέγγισης, αλλά το να μάθουμε να ξεχωρίζουμε εάν νιώθουμε μετάνοια ή μεταμέλεια για κάποιες πράξεις μας είναι πιστεύω προσωπικό χρέος του καθενός μας για έναν και μόνο λόγο: Γιατί μόνο διαχωρίζοντας και κατανοώντας τις δύο αυτές έννοιες θα καταφέρουμε να ισορροπήσουμε μέσα μας, θα ξέρουμε τι νιώσαμε και κυρίως γιατί.
Η σωτηρία της ψυχής είναι στο χέρι μας και κρίνεται από τις δικές μας επιλογές και μόνο!
Μετάνοια ή μεταμέλεια; Όποια από τις δυο συμβεί μέσα μας σίγουρα είναι μια πολύ καλή αρχή, που θα οδηγήσει τον εσώτερο εαυτό μας σε πνευματική αφύπνιση και, γιατί όχι, και σε πνευματική ίαση!
Νεφέλη Π.Ζ.
Η λέξη μετάνοια έχει μέσα της τις λέξεις μετά + νοέω, νοῦς-νοός, κρίση. Η συναίσθηση δηλαδή κάποιου για το κακό ή για το σφάλμα που έκανε και η αλλαγή/μεταστροφή του νου.
Ενώ η λέξη μεταμέλεια έχει μέσα της τις λέξεις μετά + μέλω, το αίσθημα δηλαδή της ντροπής, της στενοχώριας που έχει κάποιος για ό,τι έκανε ή για ό,τι παρέλειψε να κάνει.
Σύμφωνα με τους Πατέρες της εκκλησίας μας, η μετάνοια είναι η στροφή μας προς το Θεό όπου φεύγουμε από τους ηθικούς κώδικες που μας γεμίζουν ενοχές, αποποιούμαστε τα γήινα και στρεφόμαστε σε Εκείνον που με τη θυσία Του μας απάλλαξε από τις συνέπειες της αμαρτίας.
Αντίθετα, η μεταμέλεια μας ελαφρύνει ίσως λίγο κατά την εξομολόγηση, αλλά δεν μας οδηγεί στην ανάπαυση που δίνει ο Θεός όταν Του δώσουμε την καρδιά μας.
Με τη μετάνοια απομακρυνόμαστε από την αμαρτία και στρεφόμαστε προς Τον Θεό, ενώ με τη μεταμέλεια λυπούμαστε, στεναχωριόμαστε, θέλουμε να απαλλαγούμε από κάθε αρνητικό συναίσθημα που προκάλεσε το οποιοδήποτε λάθος μας, χωρίς όμως να έχουμε πραγματική μεταστροφή από την αμαρτία.
Η μεταμέλεια έχει εγωκεντρισμό, διότι μέσω αυτής προσπαθούμε να αντικαταστήσουμε την εικόνα μας μέσα μας και γύρω μας από την οποιαδήποτε πράξη η οποία μας έκανε να συμπεριφερθούμε άσχημα, μας έκανε να στεναχωρηθούμε, να ντραπούμε, να νιώσουμε τύψεις και ενοχές, προς τον εαυτό μας αλλά και προς τους γύρω μας. Ο εγωκεντρισμός δεν χωράει στη μετάνοια. Η μετάνοια είναι ένα συναίσθημα ύψιστο, μέγιστο, που μας οδηγεί σε πραγματική γαλήνη, ειρήνη και αγάπη. Λίγοι από εμάς φτάνουμε στο σημείο της μετάνοιας, αντίθετα, όλοι μας νιώσαμε κάποιες στιγμές στη ζωή μας μεταμέλεια.
Το να φτάνουμε να εξομολογηθούμε τις αμαρτίες μας δεν σημαίνει πως δείχνει και έμπρακτη μετάνοια, συνήθως είναι μεταμέλεια και μόνο.
Και δε θα αναφερθώ εδώ ούτε θα προσπαθήσω να πείσω για την αξία ή όχι του μυστηρίου της εξομολόγησης, γιατί είναι κάτι πολύ προσωπικό για τον καθένα και χρήζει ιδιαίτερης προσέγγισης, αλλά το να μάθουμε να ξεχωρίζουμε εάν νιώθουμε μετάνοια ή μεταμέλεια για κάποιες πράξεις μας είναι πιστεύω προσωπικό χρέος του καθενός μας για έναν και μόνο λόγο: Γιατί μόνο διαχωρίζοντας και κατανοώντας τις δύο αυτές έννοιες θα καταφέρουμε να ισορροπήσουμε μέσα μας, θα ξέρουμε τι νιώσαμε και κυρίως γιατί.
Η σωτηρία της ψυχής είναι στο χέρι μας και κρίνεται από τις δικές μας επιλογές και μόνο!
Μετάνοια ή μεταμέλεια; Όποια από τις δυο συμβεί μέσα μας σίγουρα είναι μια πολύ καλή αρχή, που θα οδηγήσει τον εσώτερο εαυτό μας σε πνευματική αφύπνιση και, γιατί όχι, και σε πνευματική ίαση!
Νεφέλη Π.Ζ.
RSS Feed
