Έρωτας... όλα ή τίποτα
γράφει η Νεφέλη Π.Ζ.
Στην ελληνική μυθολογία ο Έρως ήταν ο φτερωτός θεός της αγάπης. Σύμφωνα με το μύθο, όταν χτυπούσε με τα βέλη του δύο ανθρώπους, αυτοί ερωτεύονταν παράφορα. Ο Έρως χαρακτηρίζεται ανίκητος στην τραγωδία Αντιγόνη. Και μπορεί στους περισσότερους να αρέσει αυτή εκδοχή ‒ένας φτερωτός Θεός της αγάπης που με τα βέλη του σημαδεύει δυο ανθρώπους‒, μα η επιστήμη έρχεται να μας προσγειώσει για άλλη μια φορά. Ο έρωτας ως ανθρώπινο συναίσθημα είναι η ζωηρή έλξη μεταξύ δύο προσώπων, η οποία συνήθως σχετίζεται με την επιθυμία για συνουσία. Θεωρείται το ισχυρότερο συναίσθημα έλξης μεταξύ δύο προσώπων. Συμβάλλει στη διαιώνιση των ειδών και στην αναπαραγωγή. Για να φτάσουν δε δυο άνθρωποι να ερωτευθούν, υπεύθυνος δεν είναι ο φτερωτός θεός της αγάπης, που αναφέραμε παραπάνω, αλλά μια σειρά ορμονών, οι οποίες ενεργοποιούνται όταν υπάρχει αμοιβαία έλξη. Ο έρωτας κατά τους ειδικούς είναι θέμα χημείας. Για να αισθανθούμε την ερωτική έλξη, να προσκολληθούμε στο έτερον ήμισυ, αλλά ακόμη και για να το... απατήσουμε, απαιτείται ένας συνδυασμός έκκρισης ορμονών και ενεργοποίησης νευροδιαβιβαστών.
Ο ψυχολόγος Μαρκ Κρίσταλ, από το Πανεπιστήμιο του Μπάφαλο, υποστηρίζει ότι στο αρχικό στάδιο του έρωτα παίζουν ρόλο οι φερομόνες. «Οι φερομόνες είναι χημικά μόρια που εκλύει το ανθρώπινο σώμα και υπαγορεύουν τη σεξουαλική συμπεριφορά. Παρότι δεν μπορούμε συνειδητά να τις μυρίσουμε, εισέρχονται μέσω του οσφρητικού συστήματος στον εγκέφαλο και καθιστούν κάποιον ελκυστικό για εμάς», εξηγεί. «Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι, για να ερωτευτούμε, πρέπει να ενεργοποιηθούν διάφορες νευροχημικές διεργασίες και να υπάρξουν πολυάριθμα εξωτερικά ερεθίσματα – και η κουλτούρα μας ασφαλώς παίζει ρόλο σε αυτά».
Μετά την αρχική έλξη ‒την οποία προκαλούν οι φερομόνες‒ ακολουθεί η χημική ουσία ντοπαμίνη, που συνδέεται με συστήματα του εγκεφάλου συσχετισμένα με την αίσθηση επιβράβευσης και με τα κίνητρα. Αυτό που συμβαίνει, επομένως, στον εγκέφαλό μας όταν ερωτευόμαστε έχει τις ρίζες του στη λαχτάρα μας «να κερδίσουμε το μεγαλύτερο έπαθλο της ζωής: ένα σύντροφο για πάντα».
Μόλις αρχίσουμε να δενόμαστε συναισθηματικά με το/τη σύντροφό μας, επέρχεται σιγά σιγά η γαλήνη. Οι επιστήμονες ισχυρίζονται αποδεδειγμένα πως ό,τι μας παρακινεί να δεθούμε είναι οι ορμόνες ωκυτοκίνη και αγγειοπρεσίνη, που μπαίνουν στο παιχνίδι του έρωτα μετά από την «έκρηξη» της ντοπαμίνης. Η ωκυτοκίνη παράγεται στον οργανισμό στη διάρκεια προσωπικών στιγμών, όπως η παρατεταμένη επαφή των ματιών, το αγκάλιασμα και το σεξ. Η αγγειοπρεσίνη είναι μία αντιδιουρητική ορμόνη, η οποία έχει αποδειχθεί πως σχετίζεται και με το συναισθηματικό δέσιμο.
Και μπορεί όλα αυτά να ισχύουν και να απομυθοποιούν τον έρωτα, το φτερωτό θεό της αγάπης, ωστόσο κανείς δεν μπορεί να αποπάρει κάποιον που κάνει λόγο για πεταλούδες οι οποίες στήνουν χορό στο στομάχι του, για το γεγονός ότι ξαφνικά βρίσκει τον κόσμο απίστευτα όμορφο, για το διαρκές χαμόγελο στα χείλη του, για το ότι τραγουδάει όλη μέρα και νιώθει τους παλμούς της καρδιάς του να χοροπηδάνε ανεξέλεγκτα, για όλα εκείνα που ξυπνάνε το παιδί μέσα του και νιώθει πως θα κατακτήσει τον κόσμο! Έτσι είναι ο έρωτας!
Ίσως να μην είναι ούτε θεός ούτε χημεία.
Ίσως, πάλι, να είναι και τα δύο!
Ο έρωτας, ο χιλιοτραγουδισμένος, με τα άπειρα ποιήματα και πεζά που για χάρη του έχουν γραφτεί, με τις ρομαντικές ταινίες, τους πίνακες ζωγραφικής, τις χορογραφίες όπου σώματα σμίγουν υπό τη μελωδία της μουσικής, δεν μπορεί παρά να είναι αλήθεια! Μια από τις πιο ουσιαστικές αλήθειες που μπορεί κανείς να βιώσει στο πέρασμά του απο τη ζωή!
Και, όπως πολύ ωραία έγραψε ο ποιητής Ντίνος Χριστιανόπουλος, «Ο έρωτας είναι σαν την θάλασσα. Χίλιοι την χαίρονται, ένας την πληρώνει».
Ο έρωτας είναι όλα ή τίποτα!
Νεφέλη Πόπη Ζάνη