Η τρελή piñata | Ζωγραφική Μέρος Α'
Από αυτόν το μήνα η συγκεκριμένη στήλη θα φιλοξενεί μία… Κατσαρόλα! Όχι, βέβαια, για μαγειρική εδώ! Καταρχήν, τι είναι η piñata; Είναι μία κατσαρόλα ή ένα τσουκάλι από μέταλλο ή από πηλό. Πρόκειται, όμως, και για ένα παιχνίδι με ρίζες από την Κίνα και όνομα ιταλικό, που συνηθίζεται πολύ στο Μεξικό. Εκεί κλείνουν το στόμιο μίας τέτοιας πήλινης κατασκευής ή σε πιο σύγχρονη εκδοχή φτιάχνουν σε όποιο σχήμα μία από πεπιεσμένο χαρτί, αφού πρώτα τη γεμίσουν με γλυκά, καραμέλες, παιχνίδια, νομίσματα κ.ά., και την κρεμούν. Η piñata είναι γνωστή για το στόλισμά της με χρώματα και κορδέλες, αλλά κυρίως για το κουδούνισμά της λόγω του ποικίλου περιεχομένου της. Μετά δένουν τα μάτια κάποιου παίχτη, ο οποίος με ένα ραβδί προσπαθεί να τη σπάσει. Δεν είναι ιδιαίτερα εύκολο, εφόσον αιωρείται διαρκώς. Όταν, όμως, τα καταφέρνει, οι θησαυροί της διασκορπίζονται παντού για τον καθένα να τους απολαύσει. Οι δικοί μας θησαυροί, όπως μπορεί κανείς να φανταστεί, θα προέρχονται από λίγο διαφορετικά «μαγειρέματα» και δε θα αφορούν μόνο βιβλία, αλλά επίσης ταινίες και μουσική! Κάθε μήνα, λοιπόν, θα αδημονούμε να σπάσουμε την piñata, για να ξεχυθούν οι νέες προτάσεις-ταξίδια προς άλλο κάθε φορά προορισμό. Στο πλήρες ταξιδιωτικό πακέτο, και μάλιστα εν όψει καλοκαιριού, η διάθεση εξερεύνησης και ανακάλυψης θα είναι εξαρχής διεγερμένη. Εδώ θα βρείτε προτάσεις εκφρασμένες με γνώμονα την προσωπική εμπειρία. Καλή ανάγνωση, ταινιο-παρακολούθηση και ακρόαση, λοιπόν!
Σκέφτηκα να κάνουμε μία αρχή όλο χρώματα. Οπότε το θέμα θα είναι η ζωγραφική και θα χωριστεί σε δύο μέρη για τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο! Οι επιλεγμένες ταινίες, τα βιβλία και η μουσική θα αφορούν τη ζωή γνωστών ζωγράφων, τη δουλειά τους και την εικαστική αισθητική γενικότερα.
Ταινίες Βιβλία Μουσική
Moulin Rouge (1952) (Μουλέν Ρουζ) Σκηνοθέτης: Τζον Χιούστον Γλώσσα: Αγγλικά Ηθοποιοί: Χοσέ Φερέ, Κολέτ Μαρσάντ, Ζαζά Γκαμπόρ κ.ά. Περιγραφή Πριν το «Moulin Rouge» με τη Νικόλ Κίντμαν (2001) γυρίστηκε μία άλλη ταινία επικεντρωμένη στη ζωή του γνωστού πρωτοπόρου ζωγράφου αφισών Τουλούζ Λοτρέκ. Ο τελευταίος απεικόνισε επιπλέον τη νυχτερινή ζωή των καμπαρέ του Παρισιού την εποχή της belle epoque (τέλη 19ου με αρχές Α’ Παγκοσμίου Πολέμου). Μία ανατομική δυσμορφία που προκάλεσε ένα ατύχημα το οποίο υπέστη σε συνδυασμό με την πρώτου βαθμού συγγένεια των γονιών του διέκοψαν την ανάπτυξη του σώματός του από τη μέση και κάτω. Συνέπεια η κοινωνική απομόνωση σε ένα μεγάλο βαθμό, που βρήκε διέξοδο στη ζωγραφική και στο ποτό. Στην ταινία περιγράφεται μεταξύ άλλων και η ερωτική του σχέση με μία γυναίκα τη Μαρί την οποία συναντά τυχαία στο δρόμο. Θεόφιλος (1987) Σκηνοθέτης: Λάκης Παπαστάθης Ηθοποιοί: Σταλλάκης Δημήτρης Καταλειφός, Ειρήνη Χατζηκωνσταντή, Θόδωρος Έξαρχος, Υβόν Μαλτέζου, Σταμάτης Φασουλής, Δημήτρης Καμπερίδης, κ.ά. Περιγραφή Η επόμενη ταινία αφορά τη ζωή του ζωγράφου Θεόφιλου, ο οποίος ήταν αυτοδίδαχτος και τον χαρακτήριζε η ναΐφ τεχνική (τεχνική αθωότητας). Παρότι στην εποχή του χλευάστηκε, κυρίως ίσως για τις ιδιορρυθμίες του, σήμερα έχει πλέον αποκατασταθεί η φήμη του και εκτιμάται το έργο του τόσο για την ποιότητα των χρωμάτων του, που απαθανατίζουν το φυσικό φως έξω από τον περιορισμένο και ελεγχόμενο χώρο ενός ατελιέ, όσο και για την ειλικρίνεια και αμεσότητα με την οποία απέδιδε τα θέματα του. My Left Foot: The Story of Christy Brown (1989) (Το Αριστερό μου Πόδι) Σκηνοθέτης: Τζιμ Σέρινταν Γλώσσα: Αγγλικά Ηθοποιοί: Ντάνιελ Ντέι Λούις, Μπρέντα Φρίκερ, Ρέι Μακ Άναλι, κ.ά. Περιγραφή Η ταινία «Το Αριστερό μου πόδι» αποτυπώνει τη ζωή του Ιρλανδού ζωγράφου και συγγραφέα Κρίστι Μπράουν. Γεννήθηκε με εγκεφαλική παράλυση και εξασκώντας το αριστερό του πόδι, το μόνο σημείο του σώματός του που μπορούσε να ελέγξει πλήρως, εξελίχθηκε σε έναν από τους σημαντικότερους Ιρλανδούς ζωγράφους και συγγραφείς της εποχής του. Σήμερα πλέον θεωρείται ότι η ταινία απέκρυψε κάποιες πτυχές ιδίως των οικείων προσώπων του, συγκεκριμένα της συζύγου του. Ανέδειξε αναμφισβήτητα, ωστόσο, το μέγεθος της ψυχικής δύναμης αυτού του ανθρώπου, ο οποίος με την πίστη και την υποστήριξη της μητέρας του όχι μόνο επιβίωσε, αλλά διέπρεψε ως καλλιτέχνης και κατάφερε να αποκτήσει μία ικανοποιητική κοινωνική και προσωπική ζωή. Ο Ντάνιελ Ντέι Λούις κέρδισε το Όσκαρ Α’ αντρικού ρόλου το 1990 για την ερμηνεία του στην ταινία. Επίσης Όσκαρ Β’ Γυναικείου ρόλου κέρδισε και η Μπρέντα Φρίκερ για το ρόλο της μητέρας. Jackson Pollock (2000) (Πόλοκ ‒ Ο Ασυμβίβαστος) Σκηνοθέτης: Εντ Χάρις Γλώσσα: Αγγλικά Ηθοποιοί: Εντ Χάρις, Τζένιφερ Κόνελι, Τζον Χαρντ, Βαλ Κίλμερ, Ρόμπερτ Νοτ, κ.ά. Περιγραφή Σε άλλο κλίμα μπαίνουμε με το Jackson Pollock, ο οποίος έζησε σε μία εποχή πειραματισμού στην Αμερική, μία εποχή που στοιχειώθηκε από τις πολλαπλές μεταβάσεις των δύο παγκοσμίων πολέμων, την οικονομική κρίση του μεσοπολέμου και μία πρώτη φάση κρίσης αξιών πολύ πριν τον πόλεμο του Βιετνάμ και αναπόφευκτα αποτυπώθηκε στην τέχνη. Ο Πόλοκ ήταν πρωτοπόρος καλλιτέχνης της εποχής του και διακρίθηκε στη τεχνική ντρίπινγκ (σταξίματος). Η «ψυχεδέλεια» των αφηρημένων εικόνων του με τους συνδυασμούς χρωμάτων και σχημάτων στον καμβά προοιωνίζουν ταξίδια που 15-20 χρόνια αργότερα τα παιδιά των λουλουδιών θα καταλάβαιναν πολύ καλύτερα από τους σύγχρονούς του. Frida Kahlo (2002) (Φρίντα) Σκηνοθέτης: Τζούλι Τέιμουρ Γλώσσα: Αγγλικά Ηθοποιοί: Σάλμα Χάγιεκ, Άλφρεντ Μολίνα, Αντόνιο Μπαντέρας, Τζέφρεϊ Ρας κ.ά. Περιγραφή Η ταινία Φρίντα είναι η εξιστόρηση της ζωής της Μεξικανής ζωγράφου Φρίντα Κάλο. Είναι μία ταινία όλο χρώμα, σαν να πρόκειται για παράθεση των έργων της, που αφορά τη ζωή της και τους παράλληλους βίους με το σύζυγό της και επίσης καλλιτέχνη Ντιέγκο Ριβιέρα. Καλύπτει, όμως, ένα ευρύτερο φάσμα της ζωή της Κάλο από την παράνομη και αμφιλεγόμενη σχέση της με τον Λέον Τρότσκι έως τους προκλητικούς τότε ερωτικούς δεσμούς με άλλες γυναίκες. Στην ταινία θα συναντήσουμε και άλλα γνωστά ονόματα της εποχής, καθώς τα ιστορικά γεγονότα, καίτοι σε δεύτερο πλάνο, είναι αρκετά ευκρινή. Το 1925 ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα καθήλωσε τη Φρίντα Κάλο στο κρεβάτι. Η αποκατάσταση της υγείας της αποδείχθηκε δύσκολη, αλλά η επιμονή της την έβγαλε με πολλή προσπάθεια και πόνο νικήτρια, με τίμημα τη μοναξιά, αλλά θεμελίωσε και τη σχέση της με την καλλιτεχνική δημιουργία, όπου διοχέτευε τα συναισθήματά της σε όλη τη διάρκεια της ζωής της. Ίσως η ζωγραφική να υπήρξε ο πιο πιστός της σύντροφος τελικά... Girl with a pearl earring (2003) (Το Κορίτσι με το Μαργαριταρένιο Σκουλαρίκι) Σκηνοθέτης: Πίτερ Γουέμπερ Γλώσσα: Αγγλικά Ηθοποιοί: Κόλιν Φερθ, Σκάρλετ Γιόχανσον, Τομ Γουίλκινσον κ.ά. Περιγραφή Το ζωγραφικό στιλ των Ολλανδών ζωγράφων σηματοδοτεί μία περίοδο θρησκευτικής πάλης και αντίστασης έναντι της εξουσίας του Βατικανού με την περίοδο της Μεταρρύθμισης. Ήδη από το 16ο αιώνα απέφευγαν την απεικόνιση του θείου και την ενασχόληση με θρησκευτικά θέματα. Προσανατολίστηκαν, λοιπόν, οι ζωγράφοι σε άλλα θέματα πιο κοσμικά, όπως στη νεκρή φύση, τα τοπία, τις σκηνές καθημερινότητας και τις προσωπογραφίες. Έτσι θερμαίνεται και η καρδιά του ζωγράφου του 17ου αιώνα Γιοχάνες Βερμέερ από τη μικρή υπηρέτρια που «εισβάλει» στη σκέψη και στο έργο του. Η ταινία «Girl with a pearl earring» σκιαγραφεί το κλίμα της εποχής και τους περιορισμούς αφορμή αυτής της φανταστικής συνάντησης. Modigliani (2004) (Μοντιλιάνι ‒ Ο Καταραμένος Ζωγράφος) Σκηνοθέτης: Μικ Ντέιβις Γλώσσα: Αγγλικά Ηθοποιοί: Άντι Γκαρσία, Έλσα Ζιλμπερστάιν, κ.ά. Περιγραφή Η ταινία διαδραματίζεται στο Παρίσι αμέσως μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Βλέπουμε το εν βρασμώ μεσοπολεμικό κλίμα μέσα από τους καλλιτεχνικούς κύκλους της εποχής. Επίκεντρο ο Ιταλός ζωγράφος Μοντιλιάνι με το πάθος του για το ποτό, τις γυναίκες και τη γυναίκα της ζωής του. Και άλλοι γνωστοί άνθρωποι των τεχνών και των γραμμάτων, όπως ο Πικάσο, η Φρίντα Κάλο, ο Ουτρίγιο και ο Κοκτό, ενώνουν τα πάθη και τις ιδιορρυθμίες τους στα καρέ της ταινίας, που όσο χρωματιστή και διασκεδαστική φαίνεται αρχικά η έννοια του δράματος διαρκώς λανθάνει και κλιμακώνεται πίσω από την ελαφρότητα, τις εντάσεις, τους ανταγωνισμούς, τις ψευδαισθήσεις και τα σπασμένα όνειρα. Ο Μοντιλιάνι ανταγωνιζόταν έναν άλλο μεγάλο ζωγράφο της εποχής, τον Πικάσο, και πολύ αργά διαπιστώνεται η ματαιότητα αυτού του ανταγωνισμού, εφόσον το χαοτικό υπαρξιακό αδιέξοδο φαινόταν εξαρχής στα πρόσωπα με άδειο βλέμμα του Μοντιλιάνι. Έψαχνε την αλήθεια κυνηγώντας χίμαιρες. Το δράμα κορυφώνεται στο τέλος με τραγικές συνέπειες… Miss Potter (2006) Σκηνοθέτης: Κρις Νούναν Γλώσσα: Αγγλικά Ηθοποιοί: Ρενέ Ζελβέγκερ, Γιούαν ΜακΓκρέγκορ, Έμιλι Γουότσον, κ.ά. Περιγραφή Η ιστορία της συγγραφέως και εικονογράφου Βεατρίκης Πότερ (Beatrix Potter) σε μία εποχή όπου οι γυναίκες της μεσαίας τάξης ήταν αποδεχτό και πρέπον να κάνουν συμβατικές επιλογές μην ορίζοντας τον εαυτό τους. Η Βεατρίκη Πότερ ακολούθησε τη δική της πορεία μέσα από πληγές, ανατροπές και δυσκολίες, χαράσσοντας τον προσωπικό της δρόμο και δημιουργώντας φανταστικούς χαρακτήρες με ζώα που μιλούν και παραμένουν ζωντανοί έως σήμερα. Perfume: The Story of a Murderer (2006) (Το Άρωμα: Η Ιστορία ενός Δολοφόνου) Σκηνοθέτης: Τομ Τίκβερ Γλώσσα: Αγγλικά Ηθοποιοί: Μπεν Γουίσο, Ντάστιν Χόφμαν, κ.ά. Περιγραφή Η ταινία είναι βασισμένη στο επίσης πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του Πάτρικ Ζίσκιντ. Περιγράφει την ιστορία ενός ανθρώπου ο οποίος δε διαθέτει φυσικό ανθρώπινο άρωμα και, μεγαλώνοντας ουσιαστικά μόνος του, αναπτύσσει την αίσθηση της όσφρησης για λόγους επιβίωσης από τη στιγμή της γέννησής του. Σε όλη τη διάρκεια της ζωής του προσπαθεί να αποκτήσει μία ταυτότητα, ώστε να μην περνά πλέον απαρατήρητος. Είναι μία ιστορία βασισμένη στις αισθήσεις, αλλά, ξεκινώντας από το υλιστικό μέρος της ύπαρξης, αναζητά τελικά την αγάπη για την καταπολέμηση της υπαρξιακής μοναξιάς, αναγκαστικά μέσα από τη βία, εφόσον έχει καταργηθεί η έννοια της επικοινωνίας. Ίσως η ταινία να θίγει εμμέσως και την τάση του ανθρώπου να απορρίπτει από ανασφάλεια ό,τι δεν καταλαβαίνει. Οπότε κάτι που ξεκινά με αγνή πρόθεση ανύποπτα στην πορεία διατρέφεται. Το τέλος είναι συγκλονιστικό, καθώς νοηματοδοτείται ποιητικά ο αφανισμός με τη μετουσίωση μέσα από το όλον. Η ταινία έχει θέση, κατά την άποψή μου, στη θεματολογία του μήνα, γιατί εικαστικά η φωτογραφία της με το παιχνίδι του φωτός, της σκιάς και της προβολής των όγκων μέσα από αυτά παραπέμπουν σε πίνακες του Michelangelo Merisi da Caravaggio (1571-1610). Ο συγκεκριμένος ζωγράφος καταργώντας το μανιερισμό του ακαδημαϊσμού της εποχής του τρόμαξε τους συγχρόνους του με την ωμή αλήθεια και την ανεπιτήδευτη ομορφιά των έργων του. Ήταν επίσης γνωστός για την περιπετειώδη ζωή του και για τους πιθανολογούμενους φόνους που διέπραξε λόγω του οξύθυμου χαρακτήρα του. «Ο Δαβίδ με το κεφάλι του Γολιάθ» (1609-1610). |
|